Jaargang 1
Nummer 2 - mei 2003
door: Fred de Vries - Auteur

PDD-NOS en melatonine

Eén van de problemen waar kinderen met PDD-NOS vaak last van hebben is dat ze maar slecht in slaap kunnen komen. En als ze dan uiteindelijk slapen vertonen ze soms abnormale slaappatronen. Te kort slapen kan prikkelbare kinderen tot gevolg hebben. En kinderen met PDD-NOS die prikkelbaar zijn ...

Licht heeft invloed op de mate waarin het hormoon melatonine in de pijnappelklier (epifyse) in de hersenen wordt aangemaakt. Hoe meer licht, hoe minder melatonine, hoe waakzamer je bent. Hoe donkerder, hoe meer melatonine, hoe slaperiger je wordt. Tijdens de winter is de duisternis verantwoordelijk voor de aanmaak van grote hoeveelheden melatonine, waardoor je beter en langer gaat slapen. Een verminderde productie van melatonine tijdens de winter heeft een negatieve invloed op de aanmaak van serotonine, een neurotransmitter, waarvan ook al een verband met PDD-NOS wordt vermoed. Dat kan tot depressieve gevoelens leiden (de zogenaamde winterdepressie). Om dat te bestrijden eten we in de winter, in verhouding tot de hoeveelheid eiwitten, veel koolhydraten. Want koolhydraten zijn de 'grondstoffen' voor de aanmaak van melatonine en dus ook van serotonine.

Er is een theorie, die nog niet alom wordt geaccepteerd, die zegt dat kinderen, waarbij PDD-NOS is vastgesteld, soms te weinig melatonine in de hersenen aanmaken. Hun lichamelijke klok zegt niet of in ieder geval niet op het juiste moment dat het tijd is om te gaan slapen.

Melatonine bevordert niet alleen de slaap, maar regelt ook nog een aantal andere belangrijke zaken in het lichaam: het reguleert bijvoorbeeld ook het proces van het volwassen worden van de hersenen (rijping), heeft te maken met het aanvangspunt van de puberteit en versterkt onze immuunreacties. Er is vastgesteld dat het ook de groei van bepaalde kankervormen af kan remmen, waarschijnlijk omdat het een krachtig anti-oxydant is. Ook vermindert het gevoelens van angst en depressie. Opmerkelijk is ook dat, wanneer het aan het drinkwater wordt toegevoegd, het de levensverwachting van dieren met ongeveer 20% kan verhogen.


Handboek PDD-NOS Column: mei 2003

Het lichaamseigen melatonine wordt in Nederland als een geneesmiddel gezien waardoor het in de juiste dosering slechts op recept te verkrijgen is. Bij de drogist is melatonine ook wel te koop, maar dat is een te zwakke dosering (0,1 mg per tabletje) om echt effect te kunnen hebben.

Hoewel melatonine geheel veilig wordt geacht (mensen hebben zonder problemen vele grammen per dag ingenomen) hoeven we het niet te overdrijven. Normaal wordt melatonine op de markt gebracht in tabletjes van 2.5 of 3.0 mg, maar voor een kind is een derde van die hoeveelheid (1.0 mg) meer dan genoeg.
Hogere hoeveelheden resulteren in een diepere slaap waardoor de hormoonniveaus 's ochtends te hoog blijken en dat willen we ook weer niet.

Aanbevolen wordt het tabletje ongeveer een half uur voor het slapen in te nemen. Het aanvullen van melatonine gedurende de nacht kan bevorderlijk zijn voor het doorslapen, maar is niet slim omdat het de biologische klok kan ontregelen.

Melatonine kan gewoonlijk langere tijd achtereen worden ingenomen zonder dat het effect afneemt (tolerantie) ook al zijn er aanwijzingen dat dit laatste niet voor iedereen geldt. Wanneer een lage dosis na enige tijd minder effect lijkt te hebben, dan is het verstandiger om tijdelijk (een week tot een maand) met het toedienen te stoppen, dan om de dosis op te voeren. Kinderen met PDD-NOS, die al wat langere tijd regelmatig melatonine hebben geslikt, lijken soms meer dan alleen verbetering van slaappatronen te vertonen.
Dat is wellicht te verklaren doordat hun bioritme is gestabiliseerd waardoor ze beter in hun vel zitten. Ze zijn uitgeslapen.

Het lijkt dus een wondermiddel, maar zoals bij alle wonderen geldt: je mag erop hopen, maar je weet nooit zeker of je aan de beurt bent om er eentje te ontvangen.

Bespreek het eens met je huisarts. Het middel, niet het wonder.