Door: Fred de Vries - auteur
Kinderen met PDD-NOS en ADHD stellen hogere eisen aan de opvoedkwaliteiten, de belasting, de verdraagzaamheid en de inzet
van de ouders dan het 'gemiddelde' kind. Er bestaat de niet geringe kans op een negatieve spiraal in de interactie tussen het
kind en zijn sociale omgeving (het gezin, school en alles wat daarbij hoort). Daardoor wordt de ontwikkeling van het kind en het
'psycho-sociale' evenwicht binnen het gezin bedreigd en verslechtert de prognose voor het kind nog verder.
De behandeling van kinderen met PDD-NOS of ADHD begint eigenlijk met de 'behandeling' van jezelf. Door de medische wereld is
ingezien dat de problemen waar deze kinderen mee kampen de therapie zelf in de weg staat. Ze kunnen zich immers niet langdurig
concentreren en dus zullen ze ook niet rustig bij een coach of therapeut kunnen neergeven. Ze willen wel, maar ze kunnen het gewoon
niet. De beste coaches of therapeuten zijn daardoor de ouders. Zij moeten in staat worden geacht om een zodanige leefomgeving te
creëren dat een kind met PDD-NOS of ADHD ongemerkt zijn gedrag kan gaan aanpassen aan de eisen die gesteld worden.
Er bestaan zelfs theorieën, die menen dat het ADHD-gedrag puur het gevolg is van een ongestructureerde manier van opvoeden of
lesgeven. Dat idee lijkt mij wetenschappelijk onbewezen en laat je daarom ook nooit door anderen een schuldgevoel aanpraten.
Wel kan een strikte manier van opvoeden zeer bevorderlijk zijn voor je kind met ADHD. Die gedijt het beste binnen een duidelijke
structuur.
Een goed voorbeeld van die structuur is om te besluiten om maaltijden weer gezamenlijk aan de eettafel te gebruiken. Afgelopen moet
het zijn met de moderne neiging om met je bord op schoot naar de televisie te kijken. Maaltijden horen een moment van rust en structuur
te zijn in een gezin. Iedereen een vaste plaats aan tafel en de maaltijden zoveel als mogelijk is op een vast tijdstip. Dat je kind met
een ontwikkelingsstoornis als PDD-NOS of ADHD dat moment vaak zal aangrijpen om zijn broertjes of zusjes te klieren is jammer, maar
moet weer met strikt toegepaste afgesproken sancties worden tegengegaan. Aan tafel moet het rustig zijn. Zorg ook dat bij het afruimen
of afwassen bepaalde taken door je kind met ADHD moeten worden uitgevoerd. Kinderen voelen zich daardoor meer betrokken bij het
groepsproces dat zich binnen het gezin afspeelt.
Dat betekent wel dat ouders met elkaar duidelijke afspraken moeten maken over hoe ze hun omgeving gaan invullen (het creëren van ruimtelijke
structuur) en hoe zij zich opstellen ten opzichte van hun kind.
Handboek PDD-NOS Column: juli 2005
Dat laatste levert vaak de meeste problemen op, ondanks veel goede wil en goede afspraken. Want hier wreekt zich vaak het feit dat PDD-NOS en
ADHD een grotendeels erfelijk probleem is waardoor óf de vader óf de moeder in meer of mindere mate last heeft van dezelfde problemen.
ADHD bij volwassen is een bijna nog onontgonnen terrein. Vaak ontkent of ontloopt een volwassene met ADHD zijn eigen probleem. Een vader
met ADHD zal dus vaak afwijken van de eerder gemaakte duidelijk afspraken omdat ook hij de voordelen op de korte termijn zal laten
prevaleren ten opzichte van de nadelen of grotere voordelen op de wat langere termijn.
Iedere buitenstaander zal het onderstaande gesprekje tussen een vader en zoon met ADHD kunnen herkennen:
Zoon: Pa, mag ik een snoepje?
Vader: Nee, je hebt er net eentje gehad.
Zoon: Pa, mag ik een snoepje?
Vader: Nee, over een uurtje gaan we eten en dan heb je weer geen honger.
Zoon: Pa, mag ik een snoepje?
Vader: Pak er maar eentje en hou dan op met zeuren. En laat me nu met rust.
Natuurlijk weet deze vader best wel dat het toegeven aan het gezeur van zijn zoon betekent dat hij daardoor iedere keer weer opnieuw zal
worden lastiggevallen. De zoon weet immers dat, als hij maar lang genoeg blijft zeuren, uiteindelijk toch zijn zin zal krijgen. Het voordeel
op de korte termijn (de vader is even van het gezeur af) weegt niet op tegen de nadelen op de lange termijn (de vader zal iedere keer worden
lastiggevallen en hij krijgt ruzie met zijn vrouw omdat hij zich niet aan de afspraken heeft gehouden).
Een 'investering' van een week door een vader om niet toe te geven aan het gezeur van een kind zou betekenen dat hij de rest van zijn leven
van dat gezeur af zou zijn. Leer je kind dat jouw 'ja' altijd 'ja' blijft en jouw 'nee' altijd 'nee'. Zeker bij kinderen met PDD-NOS of ADHD
moet dit stringent worden toegepast omdat weifelen en twijfelen voor dat kind een gevoel van onzekerheid (en kansen) oproept.
Tegelijkertijd betekent dit ook een soort van geestelijke structuur: een kind zoekt altijd onbewust de grenzen van zijn mogelijkheden. Dat
is een natuurlijk proces, maar bij kinderen met PDD-NOS of ADHD worden die grenzen altijd overschreden. Een duidelijke grens betekent ook
rust. En die rust is waar zo'n kind soms zo wanhopig naar op zoek zal zijn.
Veel meer info over dit en andere onderwerpen over ADHD kun je lezen in mijn boek
'Tornado - Handboek ADHD'.
Kijk alvast even
hier.
