Door: Maarten Meester - Filosoof, Auteur
Het heeft ook voordelen als je kind lijdt aan een weinig bekende aandoening. Zo heb ik nog nooit iemand horen roepen: "Krijg de PDD-NOS!" Of: "PDD-NOS-lijder".
Hoe ik hier opkom? Nou, ik heb net samen met mijn broertje een boek geschreven waarin een van de personages de ander uitmaakt voor 'autist'.
Het boek bestaat uit een dialoog tussen twee broers, Frank en Maarten, die ruziemaken over de geschiedenis van de filosofie.
Ik geef de betreffende passage:
Maarten: Het gaat er niet om dat die eerste filosofen alles direct op de juiste manier verklaarden, het gaat er alleen om dat ze op een rationele en empirische manier naar een verklaring zochten en niet meer met verhalen aankwamen over goden. De natuurfilosofen kwamen met een ordening van de wereld en verklaarden hoe de wereld ontstaan is. Ze zochten naar de archai, de eerste oorzaken, de elementen. Volgens Thales is alles ontstaan uit water, volgens Anaximenes uit lucht, volgens Herakleitos uit vuur en volgens Empedocles uit vier elementen: vuur, lucht, water en aarde.
Frank: We proberen hier een nieuwe, frisse kijk op de geschiedenis van de filosofie te geven en wat doe jij?
Jij schrijft de bekende boekjes over: de filosofie begon met de natuurfilosofen. Weer die dooddoener over de elementen die iedereen al kent.
Je bent dwangmatig op zoek naar houvast en wilt alles indelen in duidelijke vakjes. Jij bent autistisch, dat is het, dat zei onze moeder trouwens ook al. In 585 voor Christus zocht Thales voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid op een rationele en empirische manier naar een verklaring voor een natuurverschijnsel. Daarmee verklaarde hij het tijdperk van de filosofie voor geopend. Punt.
Nu kan ik me heel flauw voordoen als het slachtoffer: ik - de Maarten in het boek - word voor autist uitgemaakt.
Ik kan me ook verschuilen en zeggen dat ik als schrijver van het boek het niet per se eens hoef te zijn met wat de personages zeggen.
Maar van al die mogelijkheden ga ik geen gebruik maken. Nee, ik bied hier iedereen die zich beledigd voelt mijn excuses aan.
En ik kan hoogstens zeggen dat ik geen autisten heb willen kwetsen, noch naasten van autisten.
Zoals de meeste mensen die "Krijg de kanker" roepen ook geen kankerpatiënten willen kwetsen. Je roept iets zonder erbij na te denken, vaak omdat je er ook nauwelijks iets vanaf weet.
Van PDD-NOS wist ik nog minder dan van autisme.
Een deel van mijn onwetendheid is weggenomen door het boek 'Storm in je hoofd - Handboek PDD-NOS' van Fred de Vries,
dat ik met veel bewondering heb gelezen.
Handboek PDD-NOS Column: november 2005
Daarin las ik ook dat Albert Einstein "
waarschijnlijk wel PDD-NOS zal hebben gehad.
Maar zou misschien niet ieder genie lijden of geleden hebben aan een ontwikkelingsstoornis?
Een genie zal zich immers extreem sterk en langdurig op een zeer smal vakgebied moeten richten (hyperfocussen) iets wat toch bij uitstek een duidelijke indicatie is voor het aanwezig zijn van autisme of PDD-NOS."
Geldt voor de bekende filosofen die mijn broertje en ik in onze inleiding behandelen niet hetzelfde als voor Einstein?
Dat heb ik me afgevraagd, met in mijn achterhoofd bovenstaande opmerking en de symptomen van PDD-NOS zoals De Vries die noemt.
Ik kwam al snel op Ludwig Wittgenstein. Zijn biograaf Ray Monk noemt hem "dwangmatig". Wittgenstein moest gewoonweg filosoferen.
Hij werd zo gegrepen door filosofische vragen dat hij die niet naast zich neer kon leggen.
Datzelfde gaat op voor Thomas van Aquino, een van de belangrijkste middeleeuwse denkers.
Hij hyperfocuste zich zo sterk op filosofische vragen dat tijdgenoten hem 'een stomme os' noemden. Eens nodigde de koning hem uit bij een diner.
Thomas zei geen woord. Tot hij opeens met zijn vuist op tafel sloeg en riep: "Ja, dit is een doorslaggevend argument tegen de manicheeërs".
Het hele diner door had hij alleen maar in zijn hoofd gediscussieerd met de niet aanwezige manicheeërs, de aanhangers van de gnostische profeet Mani.
Terwijl degenen die wel aanwezig waren waarschijnlijk gedacht hadden dat hij te verlegen of te onhandig was om zich in het gesprek te mengen.
Zo kan ik wel doorgaan. Diogenes, Søren Kierkegaard, Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche - al die grote filosofen waren volgens hun tijdgenoten contactgestoord, stonden buiten het normale leven.
Als je even doordenkt is dat logisch: filosofie is de PDD-NOS onder de wetenschappen. Filosoferen is namelijk niets anders dan nadenken over wat vanzelfsprekend lijkt te zijn, de wereld om ons heen. Maar dat nadenken kan alleen door afstand te nemen. Het lijkt alsof de filosoof zich opsluit in zichzelf, terwijl hij zich daardoor juist openstelt voor de wereld om hem heen.
Maarten Meester is mede-auteur van "Meesters in de filosofie".
Bestel het nieuwste boek hier:
