Jaargang 4
Nummer 7 - juli 2006
Pieter de Hart, journalist Stichting SAAG

Teken en de Ziekte van Lyme

Niet alleen de mens, ook de viervoeters (rundvee, paarden, pony's en honden) moeten in de natuur oppassen voor... teken. Een teek is een spinachtig beestje en is verwant aan de mijt. Er zijn verschillende (onder)soorten teken, die verschillende ziekteverwekkers (bacterie of virus) in zich kunnen dragen. \Tussen april en november lopen mens en dier grote risico's in het groen. Met een formaat van slechts 1,5 tot 2 mm(!) vallen teken nauwelijks op. Teken zelf ontdekken mens en dier daarentegen wel. Ademuitstoot, geurverspreiding en lichtinvalwijziging veroorzaken die aandacht. Die eindigt bijna altijd in een tekenbeet. Om bloed te zuigen. En, om daarna vaak of liever tegelijk besmetting over te dragen! "Teken zijn niet alleen ontzettend gevaarlijk, tegelijk dus behoorlijk slim," stelt Stichting SAAG (Samenwerkende Artsen- en Adviesorganisaties in de Gezondheidszorg). "Advies? In de natuur (natuurgebieden, bos, heide, park en zelfs uw eigen tuin) blijft het hoe dan ook altijd goed oppassen. Met name dus voor onze gezondheid!"

Teken komen uitsluitend bij de mens in actie als ze onbedekte huid constateren. En vaak is dat het geval, want in het groen kleden wij ons -helaas- vaak net zo als op strand. Genieten van een bezoek aan dat groen in natuurgebieden, bos, heide, park en ook uw eigen tuin? Doe dat zoveel mogelijk met een bedekte huid (ook van het hoofd). Viervoeters (rundvee, paarden, pony's en honden) nemen teken mee door tegen takken te schuren of door hoog gras te lopen. Controles van uzelf en van uw beesten is ontzettend belangrijk. Controleer natuurlijk ook de kinderen. Die duiken even snel een bospad af of de bosjes in om een kwijtgeraakte bal te zoeken. Dat kan nog sneller een teek alarmeren!

ZIEKTE VAN LYME VOORKOMEN
"De kans op de Ziekte van Lyme, een potentieel levensbedreigende besmetting met de bacterie Borrelia burgdorferi, blijft voor mens en dier gewoon minimaal als een teek binnen 20 uur op de juiste manier wordt verwijderd en het wondje ontsmet wordt met 70 % alcohol. Hoe? Dat leest u op www.saag.nl of in het 24 pagina's tellende informatieboekje van SAAG. Met een speciale, optimaal te ontsmetten, roestvrijstalen tekenverwijderpincet in uw verbanddoos kunt u onnodig veel leed voorkomen. Mocht u klachten ondervinden na een tekenbeet (gewrichtsklachten, griepverschijnselen, vermoeider zijn dan normaal, tintelingen in spieren, enz.) dan raden wij aan om bij uw huisarts te vragen naar een preventieve kuur met een antibioticum.

NIET ONTDEKTE ZIEKTE VAN LYME
De meest voorkomende verschijnselen van een niet ontdekte en dus niet behandelde Lyme-besmetting zijn chronische vermoeidheid, plotseling ontzettend pijnlijke gewrichten, zenuwtintelingen, hoofdpijn alsook oogklachten. De mate en duur van de behandelingen bij een laat ontdekte Ziekte van Lyme hangen af van het stadium waarin de ziekte zich dan al bevindt.


Handboek PDD-NOS Column: juli 2006

Weet u niet of u de Ziekte van Lyme hebt, dan zit u vaak maandenlang in de lappenmand alvorens de ellende wordt ontdekt. In het eerste ziektestadium werkt een antibioticum nog goed, zelfs zodanig dat klachten verdwijnen. Veelal betekent de te late constatering van de Ziekte van Lyme de keiharde boodschap van... 'leer er maar mee te leven'! Dat is een hard gelag!

WEL BESMET, GEEN TEEK GEZIEN
Heeft u een tekenbeet niet opgemerkt (wel gebeten, maar de teek heeft zich daarna niet gehecht in de huid) en u bent wel besmet, dan kan er na een week of drie een felrode cirkel om de bijtplek ontstaan. Daar heeft de teek zijn maaltje bloed opgezogen. Als u die cirkel ziet, meldt u die aan uw huisarts. U bent dan namelijk besmet met de Ziekte van Lyme. Uw huisarts moet u dan een antibioticumbehandeling geven. Wees echter alert, want vaak loopt u Ziekte van Lyme op zonder zo'n felrode cirkel. Bij ongeveer de helft van de gevallen met mensen die besmet zijn met de Ziekte van Lyme is dat het geval. Laat uw bloed ongeveer 8 tot 10 weken na een -vermoede- tekenbeet controleren op de besmetting met Lyme. Bij twijfel laat u dat 6 tot 8 weken na die eerste controle nog een keertje doen. Alleen dan kan de eventuele besmetting een juiste behandeling krijgen.

CONTROLES NA THUISKOMST
Paniek is vooralsnog niet nodig, een veel grotere alertheid bij recreanten en dierenbezitters echter wel! Vooral preventie telt, met name naar kinderen en viervoeters. Controles na thuiskomst van een verblijf in het groen blijven wel degelijk noodzakelijk, bij onszelf, bij de kinderen en in hoge mate bij de dieren.

GRATIS
Stichting SAAG (Samenwerkende Artsen- en Adviesorganisaties in de Gezondheidszorg) heeft een informatief voorlichtingsboekje uitgegeven. Handig als u geen internet hebt. Het 24-paginas grote boekje is -met een vrijwillige bijdrage in de portokosten- GRATIS te bestellen via telefoonnummer 0299-660068 (tijdens kantooruren). Hetzelfde boekje zit ook verpakt bij de SAAG-tekenverwijderset TEEK IT EASY. Die set kost 9,60 euro en bestelt u bij SAAG. De set is ook verkrijgbaar bij drogisterij en apotheek. De SAAG-helpdesk is bereikbaar op telefoonnummer 0299-660068. Jeugd- en jongerenclubs kunnen bij Scouting Nederland (bel 033-49670911) een preventie-/ voorlichtingsvideo over teken, bestemd voor 9 tot 15-jarigen, aanvragen.

Meer info: www.saag.nl