PDD-NOS

Het lijkt wel of de diagnose van ADHD tegenwoordig veel te vaak wordt gesteld. Zijn kinderen in de ogen van hun ouders soms ietsjes te druk dan wordt als snel de gang naar de huisarts gemaakt in de hoop en verwachting dat medicijnen de problemen kunnen oplossen.

Petra Megens heeft een boek geschreven dat ze de alleszeggende titel 'Knetterdruk' heeft gegeven. In dat boek openbaart ze een geheel eigen visie op de drukke samenleving van nu en hoe volwassen zich daarin staande kunnen houden.

Fred:
Jouw kijk op het probleem van drukke mensen in deze huidige tijd is verfrissend. Kun je in het kort uitleggen waarin jou visie verschilt met de huidige opvattingen over ADHD?

Petra:
In dit electronische communicatietijdperk bestoken wij onszelf met piepjes, bliepjes en beeldschermpjes die om het hardst om onze aandacht schreeuwen. Zo flippen onze hersenen van hot naar her. Ik vind het machtig mooi, de digitale en virtuele communicatie. We kunnen er dingen mee doen die twintig jaar geleden nog ondenkbaar waren: operaties op afstand, chatten met je zieke oude tante aan de andere kant van de wereld, die je nooit meer zult zien. Maar die leuke electronische speeltjes hebben ook een nare kant. Ze trainen ons in hyperalert reageren op steeds weer nieuwe prikkels. We worden er ongeduldig van: alles kan nu meteen, dus het moet ook nu meteen. En we worden steeds minder goed in diep nadenken, creatief zijn en de leegte zijn werk laten doen. Dat maakt ons druk vanbinnen, en dat is een verarming.

Fred:
Maar zou het ook niet zo kunnen zijn dat mensen met, bijvoorbeeld, lichtere vormen van ADHD pas nu tegen hun grenzen gaan aanlopen? Dat ze vroeger doodgewoon konden functioneren, maar dat ze door die overdaad aan externe prikkels hun 'ontwakende' ADHD niet meer kunnen 'onderdrukken'?

Petra:
Ja, zeker! Niet iedereen met aanleg voor ADHD krijgt het ook. Maar heb je de aanleg, dan ben je kwetsbaar in deze tijd, met zijn overdaad aan ADHD-bevorderende prikkels. Veel kwetsbaarder dan twintig jaar geleden. Sommige bronnen van overprikkeling waren er altijd al: slaaptekort bijvoorbeeld (daar word iedereen al vrij snel ADHD-erig van, of je het nou hebt of niet), tekort aan ontspanning en speeltijd, en een overdaad aan koffie. Maar andere bronnen van overprikkeling zijn met deze moderne tijd meegekomen of zijn nu veel sterker dan vroeger. Zoals teveel televisie- en computertijd, teveel chemicaliën in je voedsel, teveel suiker, te weinig lichaamsbeweging, te weinig fysiek-aanwezig contact met vrienden en familie. En, een heel belangrijke: een tekort aan rust, ruimte en 'niks'-doen.

Fred:
Dus wat jij zegt is dat ADHD kan sluimeren in je brein. Het is grotendeels erfelijk, maar niet iedereen hoeft er in dezelfde mate last van te hebben.

Handboek PDD-NOS Column: juli 2007

Bij sommige kinderen is zelfs de kleinste prikkeling al genoeg om ADHD te triggeren, terwijl bij anderen de ADHD zich pas openbaart als er een soort onzichtbare grens van prikkels is overschreden.

Petra:
Ja, dat is wat ik zeg. Dat heb ik niet zelf verzonnen, ik zeg het Ed Hallowell en John Ratey na. Die hebben het er uitgebreid over in hun boek 'Hulpgids ADHD' van 2005. Daarin betogen ze o.a. dat ADHD weliswaar in bepaalde families meer voorkomt dan andere, maar dat het niet per se erfelijk is volgens een bepaald vaststaand percentage. De openbaring van ADHD is sterk afhankelijk van omgevingsfactoren. Nou, en met een knetterdrukke omgeving creëren we natuurlijk meer ADHD om ons heen dan we willen. Bovendien vind ik de manier waarop we als maatschappij, of als bedrijf of gezin, dingen communiceren en organiseren vaak ADHD-erig. Institutionele ADHD! Zo van: het moet nu, het moet snel, en het moet niet te lang duren want we zijn zo weer weg hoor!

Fred:
En nu heb jij een boek 'Knetterdruk' geschreven waarin een handleiding, bijna een overlevingsstrategie, wordt gegeven om te leren leven in deze jachtige maatschappij. Je geeft duidelijke voorbeelden en inzichten om zoveel structuur in je eigen leven aan te brengen dat de prikkels beheersbaar worden. Het werkte bij jou, maar heb je ook al positief commentaar van anderen gekregen?

Petra:
Nou, het ligt nog maar kort in de winkel... sinds deze week pas! Maar ik kreeg wel al één reactie die mij erg goed deed. Namelijk dat het boek gemakkelijk leest zodat je kunt blijven lezen (lezer raakt niet afgeleid: mooi!). Maar vooral vond ik de opmerking fijn, dat de nuttige tips op zo'n manier zijn gepresenteerd dat je het gevoel krijgt dat het haalbaar is. Toen ik die reactie las dacht ik, doel bereikt. Dat is precies wat ik met dit boek wil aanspreken: het gevoel dat het haalbaar is. Knetterdrukte is al zo overweldigend.

Ik denk dat dat 'haalbare' vooral zit in het feit dat ik erop hamer, dat 'genoeg structuur' al genoeg is. Structuur is geen doel op zich, ook niet voor chaoten. Juist niet! Het gaat er niet om, dat je de boel helemaal beheerst. Wel dat je een ritme en een stijl vindt die bij jou passen, waar je je goed bij voelt. Soms is dat lekker snel en flitsend, soms lekker langzaam en bedachtzaam. In mijn ogen is dat eerder 'natuurlijk leven' dan 'overleven'.

Petra Megens is auteur van het boek "Knetterdruk".

U kunt haar boek hier bestellen:

Knetterdruk
Door: Petra Megens