Jaargang 6
Nummer 6 - juni 2008
Jacqueline Zirkzee - historica, auteur

Etiketjes plakken

Wie nooit met de problematiek te maken heeft gehad, kan het misschien wat overdreven vinden: 'Die kinderen van tegenwoordig, ze hebben allemaal wat: autisme, adhd, dyslexie - vroeger bestond dat niet… ach, en toen redden ze het toch ook? We kunnen niet allemaal professor worden. Weet je wat het is? Ze moeten ook zo veel, dat is het. En als het niet allemaal even soepel gaat wordt er een etiketje op geplakt.'

Breek me de bek niet open over etiketjes. Ouders die hun kind zien afglijden zonder dat ze er de vinger achter kunnen krijgen wat er met ze aan de hand is, die van het kastje naar de muur gestuurd worden, snakken op een gegeven moment naar een etiket!

Trouwens, als historica weet ik dat veel kinderen het vroeger ook niet redden. Het romantische idee dat iemand met een beperking of stoornis naar vermogen zijn steentje mocht bijdragen binnen het warme sociale netwerk van een kleine eenvoudige gemeenschap is precies dat: een romantisch idee. Er zullen heus wel liefdevolle en betrokken netwerken zijn geweest waarbinnen zulke kinderen konden functioneren, maar dat was niet de standaard. Kinderen met vreemd gedrag werden hooguit getolereerd, maar er werd niets gedaan om ze verder te helpen. Het kon ook erger: zo'n kind werd de dorpsgek. Het werd weggestopt in het dolhuis. Verkocht om misbruikt te worden (lees de boeken van Charles Dickens er maar eens op na). Weggestuurd om rond te zwerven. Het gleed langzaam, maar zeker af in criminaliteit en/of bittere armoede.

Nu is het anders, maar er is nog steeds een maatstaf van wat normaal gedrag is, en als je kind daaraan niet voldoet zit je als ouder met de handen in het haar. Ik weet nog goed dat de leerkracht uit groep 4 vlak voor de kerstvakantie bij mij thuis langskwam en me te verstaan gaf dat er iets moest gebeuren, omdat mijn kind anders niet op deze normale basisschool gehandhaafd kon worden. Hoewel hij steeds huppelend naar en van school ging, had hij in de klas woedeaanvallen en huilbuien. Hij sloot zich op in het toilet en was zelfs een keer onderschept toen hij de school uit wilde lopen. De juf had een wat kinderlijk schema met tekeningen van poppetjes bij zich, die zich stootten, huilden en andere vreemde dingen deden. Dat waren autistische kenmerken. Als ik mijn zoon zou laten testen en zou blijken dat hij autistisch was, hoefde hij niet van school, want dan konden ze hulp voor hem krijgen, vertelde ze. Alsof dat een geruststelling was. Dat was mijn eerste confrontatie met het belang van een etiket.



Handboek PDD-NOS Column: juni 2008

Het ergste van dit alles vond ik dat ik niets had gemerkt van de schoolproblemen. Thuis was hij lief en opgewekt. We gingen het testcircuit in, en het bleek al vrij snel (ik spreek over een periode van een - tamelijk zenuwslopend - halfjaar) dat hij nld had, een non-verbale leerstoornis. Hoewel verbaal begaafd en heel intelligent, liep hij steeds tegen dingen op omdat hij het overzicht niet had en non-verbale signalen niet opving. De enorme frustratie dat hij maar vijf sommetjes kon doen op een ochtend, en dan de antwoorden ook nog verkeerd opschreef omdat hij niet 'zag' met welk rijtje hij bezig was terwijl hij wist dat hij het moest kunnen, zorgde voor zijn emotionele uitbarstingen. Met therapie, lijstjes, veel praten (de verbale signalen komen wel goed binnen), gekopieerde handboeken zodat hij niet alles hoefde over te schrijven, ging het al vrij snel veel beter.

Hij is nu 14 en zit in 3VWO. Het gaat prima: hij maakt vrijwel al zijn werk op zijn laptop, heeft een leerhandicap-pas zodat hij onder meer in proefwerkweken extra tijd krijgt en hij is zo relaxed als een ui.

Wat ben ik blij met zijn etiket, waardoor hij en ik hulp hebben gekregen, waardoor we zijn 'apartheid' aan anderen kunnen uitleggen en waardoor we samen kunnen lachen om de dingen waar we nog steeds dagelijks voor staan omdat we weten waar het vandaan komt. Hij valt nog steeds wekelijks van zijn fiets, wat wel een zorg is, maar verder redden we het prima.

Jacqueline Zitman is auteur van het boek 'Het Heksenhuis'.

U kunt haar boek hier bestellen:


Een deel van de recensie uit de Harlinger Courant luidde: 'Koele historische feiten worden liefdevol verteld in een boek dat het lezen meer dan waard is.'

Meer info: hier