Een steeds vaker voorkomend voorbeeldvoorval uit Amerika.
Ty was 14 jaar oud toen hij plotseling op de verjaardag van een vriendje last kreeg van paniekgevoelens. Zijn hart
klopte hem in de keel en hij kon nauwelijks ademhalen. De aanval nam na verloop van tijd wel wat af, maar gedurende de
volgende weken had hij ademhalingsproblemen op school, voelde zich zweverig en viel soms zelfs bijna flauw. De aanvallen
maakten zoveel indruk op hem dat hij last kreeg van fobieën en depressie. Bovendien werd zijn gedrag oncontroleerbaar.
Zijn moeder zei dat ze het gevoel had dat hij 'compleet flipte' met agressieve woede-aanvallen, roekeloos en hyperactief
gedrag, gevolgd door periodes van stille depressie. Zijn stemming kon meerdere keren per dag omslaan. Ty werd door een
psychiater onderzocht. Die vond dat hij paniekaanvallen had en schreef de anti-depressivum Paxil (hier in Nederland op
de markt onder de naam Seroxat) voor. De aanvallen bleven weg, maar Ty werd wel erg, erg druk. Hij bleef de hele nacht op,
werkte aan allerlei projecten tegelijk en sliep soms maar 1 uur. Even later was hij zo depressief dat hij zelfmoord wilde
plegen. Een nieuwe psychiater vond dat de paniekaanvallen een Childhood Bipolar Disorder (CBD) hadden gemaskeerd en
schreef nieuwe medicijnen en therapie voor.
Tot voor kort werd de diagnose BD (Bipolar Disorder ofwel Bi-polaire Stoornis ofwel Manisch-Depressieve Stoornis)
uitsluitend bij volwassen gesteld, maar in Amerika is er een plotselinge explosie van kinderen, die aan het probleem
zouden lijden. Het aantal kinderen met de diagnose CBD steeg van minder dan 3% in 2000 tot 15% in 2007 en de aantallen
stijgen nog steeds. Wat kan hier aan de hand zijn? Zelfs in Amerika is de diagnose CBD (Childhood Bipolar Disorder)
enorm controversieel. Wetenschappers wantrouwen de diagnoses die veel te vaak door dezelfde kleine groep van medici
gesteld worden.
Kijken we eerst eens objectief naar het vertoonde gedrag dan kunnen we opmerken dat ieder klein kind zijn emoties nog
niet perfect onder controle zal hebben. Weiger een kind een lekkernij en hij zal boos en verdrietig zijn, maar geef hem
even later een lekker glas limonade en datzelfde kind zal blij en zorgenloos zijn. Kleine kinderen kunnen dus per dag
verschillende keren van stemming wisselen, maar om dat nu direct depressief of manisch te noemen gaat mij veel te ver.
In de puberteit gebeuren er ook rare dingen in het lichaam en het brein van jongvolwassenen. Ze veranderen in sneltreinvaart
van kind tot volwassene. De hormonale balans is in die periode vaak helemaal zoek en kinderen moeten zichzelf opnieuw
ontdekken. Die hormonale onbalans gaat vaak gepaard met extreme stemmingswisselingen en dat is een volkomen
natuurlijk proces dat na verloop van tijd ook weer verdwijnt. Dus ook hier hoeft er geen sprake te zijn van een ernstige stoornis als
CBD, die met zware medicijnen bestreden moet worden.
Er wordt door adepten van het bestaan van CBD gedacht dat kinderen met ADHD de meeste kans lopen op het krijgen van
de stoornis. Dat is een belangwekkende opmerking omdat er dan mogelijk twee mechanismen aan het werk kunnen zijn.
Handboek PDD-NOS Column: aug 2010
Ten eerste zou het zo kunnen zijn dat er veel kinderen kunnen zijn, die ten onrechte de diagnose ADHD hebben gekregen.
Misschien dat ze voor rustminnende ouders gewoon te lastig waren. Een diagnose van ADHD zegt dan dat je geen slechte
ouder kan zijn, maar dat het een probleem is dat 'in het kind zelf zit'. Vervolgens wordt voor de behandeling van
de symptomen van ADHD medicatie voorgeschreven. Maar stel nu wat er gebeurt als je medicijnen toedient aan een
geestelijk volstrekt normaal en gezond kind? Medicijnen, zoals methylfenidaat (Ritalin), zijn simpelweg verbouwde
amfetamines. Die amfetamines (of speed) zijn niet zonder reden op de zwarte lijst geplaatst omdat ze bij voortdurend
gebruik zeer schadelijke effecten op lichaam en brein kunnen hebben.
Kinderen, zonder ADHD, zullen dus meer druk en meer onhandelbaar worden juist door die medicatie voor de 'ingebeelde' ADHD.
Omdat het speed is zullen die kinderen ook in een voortdurende hoogste versnelling staan en lang zonder slaap kunnen.
Voor dat doel was speed immers ooit ontwikkeld: om piloten van bommenwerpers op hun lange missies wakker en alert te
houden. Als de medicijnen tegen de gevolgen van ADHD bij zo'n kind eenmaal uitgewerkt raken, gewoonlijk aan het eind
van de dag, dan zal de tegenreactie onverbiddelijk inzetten. Na een periode van 'high' volgt onherroepelijk een periode
van 'down'. Na een te drukke dag slaat de vermoeidheid toe.
Maar een tweede mogelijkheid is dat het langdurig innemen van de medicijnen tegen ADHD zelf schadelijke gevolgen kan hebben
op de (ontwikkeling van de) jonge hersenen. Onderzoek heeft ondertussen al uitgewezen dat hersenen van ratten behoorlijke
schade ondervinden wanneer ze langdurig worden blootgesteld aan methylfenidaat (Ritalin).
In Amerika heeft de Food and Drugs Administration (FDA) ondertussen een behoorlijke lijst met waarschuwingen doen uitgaan
over de gevaren van methylfenidaat (Ritalin) en zijn soortgenoten. De belangrijkste nadelige lichamelijke effecten zijn
volgens die waarschuwingen: de verhoogde kans op hartaanvallen en hartritmestoornissen (amfetamine verhoogt immers de
hartslag). De belangrijkste nadelige geestelijke effecten zijn het ontstaan of verergeren van agressie, nieuwe
psychotische of manische symptomen (hallucinaties, delusies, manie bij kinderen en adolescenten, zonder voorafgaande
historie daarvan). Met andere woorden: medicatie tegen ADHD kan in theorie zelfs een bi-polaire stoornis opwekken.
In Amerika wordt die nieuw gevonden stoornis dan weer vrolijk behandeld met nieuwe medicijnen, zoals Paxil/Saroxat,
die vaak dezelfde bijwerkingen hebben. Niet het behandelen met andere medicijnen, maar het stoppen met methylfenidaat (Ritalin) zou
wellicht de problemen kunnen oplossen.
En zou ook hier de druk van de farmaceutische industrie een rol spelen? Zouden daardoor minder sterk in hun schoenen
staande artsen door het marketinggeweld en de lucaratieve sponsorreisjes sneller willen geloven dat CBD écht bestaat?
Niet alles wat uit Amerika komt moeten we blindelings gaan volgen. Zeker deze tendens niet.
