Dat roken en het drinken van alcohol tijdens de zwangerschap niet zo'n goed idee is, is ondertussen al langer algemeen bekend.
Toch blijkt een behoorlijk deel van de zwangere vrouwen niet te kunnen stoppen met roken en drinken.
Volgens een onderzoek blijken in Groot Brittannië 15 tot 20% van alle zwangere vrouwen gewoon door te gaan met roken, terwijl het
gebruik van alcohol daar zelfs door de meeste vrouwen worden gemeld. We weten allemaal dat roken en drinken een potentieel risico
opleveren voor de gezondheid van het ongeboren kind omdat tabak en alcohol door de placenta en de bloed-hersen-barrière van de
groeiende baby kunnen komen. In het wetenschapsgebied van de teratologie (onderzoek van schadelijke effecten van stoffen op het
genetisch materiaal) wordt het steeds duidelijker dat dit soort stoffen, die voor de zwangere moeder zelf op de korte termijn
vrij onschuldig lijken te zijn, zeer schadelijke neurologische effecten bij het kind kunnen opleveren. Deze effecten kunnen in
eerste instantie zeer subtiel zijn en worden daardoor vaak niet direct na de geboorte vastgesteld.
Er bestaat behoorlijk stevig bewijs uit zowel epidemiologische hoek als uit dierstudies dat roken tijdens de zwangerschap kan leiden
tot een aantal negatieve gevolgen voor het kind tijdens of vlak na de geboorte, zoals een verhoogde kans op wiegedood. Bovendien is
veelvuldig in de wetenschappelijke literatuur gerapporteerd dat er ook behoorlijk ernstige effecten op de langere termijn kunnen
optreden, zoals verminderde cognitieve vaardigheden en de verhoogde kans op het krijgen van ADHD. Voor wat betreft het gebruik
van alcohol tijdens de zwangerschap wordt eigenlijk dezelfde kans op dezelfde problemen gemeld.
Toch blijkt het vanuit epidemische studies maar lastig te bewijzen te zijn dat het negatieve gedrag ook direct en onweerlegbaar de
gemelde negatieve gevolgen tot gevolg kan hebben. Stel dat een vrouw met ADHD sneller geneigd is om aan haar verslavingen toe te geven dan
een vrouw zonder ADHD, dan is er toch niet een direct verband te leggen tussen roken en het drinken van alcohol. Dat deze vrouw
daardoor een kind zal krijgen dat later ook last zal krijgen van zijn of haar ADHD is lastig te bewijzen omdat ontwikkelingsstoornissen
zoals ADHD immers voor meer dan 95% erfelijk zijn.
Toch blijkt het vanuit epidemische studies maar lastig te bewijzen te zijn dat het negatieve gedrag ook direct en onweerlegbaar het
verontrustende gedrag tot gevolg kan hebben.
Handboek PDD-NOS Column: januari 2010
Dierstudies zijn uiteraard wat lastiger te doorgronden dan studies in menselijke populaties omdat minuscule veranderingen in cognitieve
vaardigheden bij dieren niet waar te nemen zijn.
Toch blijkt wel uit die studies dat blootstelling aan nicotine (en in een iets mindere mate alcohol) in de baarmoeder tot gevolg kan
hebben dat er belangrijke en blijvende schade kan optreden als gevolg van een verstoorde ontwikkeling van de hersenen en het
functioneren van verschillende neurotransmitters. En dat maakt wel duidelijk dat roken en alcohol een groot risico opleveren voor
het later aan het licht komen van ontwikkelingsstoornissen en ook schizofrenie.
Het is bekend dat behoorlijk wat complicaties, die bij een zwangerschap kunnen optreden, een verhoogde kans op het krijgen van
schizofrenie tot gevolg hebben.
Toch valt het me op dat er maar weinig wetenschappelijke studies uitgevoerd zijn die zich richten op het mogelijke verband tussen roken
en/of drinken en de kans op het later ontstaan van een psychose.
Een recente Engelse studie
(Zammit et al: Maternal tobacco, cannabis and alcohol use during pregnancy and risk of adolescent
psychotic symptoms in offspring - 2009) stelde vast dat er een duidelijk verband bleek te zijn tussen het roken van de moeder
en de kans op psychotische problemen bij haar kind. Die uitslag duidt erop dat de uitslagen, die in de dierstudies zijn gevonden,
ook gelden voor mensen. Een mens is ook maar een dier, nietwaar?
Maar geef niet direct de moeder de schuld als een kind later problemen krijgt want uit een zeer recente Duitse
studie
(Twardella et al: Exposure to secondhand tobacco smoke and child behaviour -2010) blijkt dat het meeroken ook een
verhoogde kans op gedragsproblemen bij kinderen, die nog niet naar school gaan, op te leveren.
Duidelijk is wel dat een kind, of deze nu ongeboren is of niet, nooit moet worden blootgesteld aan sigarettenrook.
Meer info:
Communication Issues In Autism And Asperger Syndrome
Door: Olga Bogdashina
