Een recent onderzoek, gepubliceerd in The American Journal of Psychiatry, kreeg wereldwijde aandacht omdat
het een verband suggereerde tussen het gebruik van stimulerende medicijnen, zoals Ritalin, en plotselinge
hartstilstand bij kinderen die daarvoor helemaal gezond werden geacht.
De wetenschappers onderzochten de medische dossiers van 564 kinderen. Die kinderen leken allemaal gezond,
maar stierven plotseling aan een hartstilstand. Ze ontdekten dat 1.8 procent van die kinderen, ofwel precies
10 kinderen, medicatie kregen voorgeschreven voor ADHD. Vervolgens werden de dossiers van 564 andere
kinderen bekeken, die aan de gevolgen van auto-ongelukken waren overleden. Van die groep bleek slechts
0.4 procent, ofwel 2 kinderen, soortgelijke ADHD-medicatie te slikken.
Nou, zo zul je denken, dat valt toch wel mee? Maar een dergelijke score (10 tegen 2) is statistisch gezien
behoorlijk relevant en de onderzoekers vroegen zich af of de medicatie voor ADHD mogelijk de oorzaak was
voor het mogelijk verhoogde risico op een plotselinge hartstilstand.
De Amerikaanse waakhond voor de gezondheidszorg, de Food and Drug Administration (FDA) stond al een aantal
jaren onder druk over ditzelfde probleem. Het probleem is namelijk al jarenlang bekend. De FDA gelooft dat
het allemaal wel meevalt en hebben zich beperkt tot het verplicht stellen van een 'black box' op de
verpakkingen van alle ADHD-medicatie. Artsen worden verplicht om vooraf te kijken of hun patiënt ook
hartproblemen heeft, want dan moet een andere aanpak dan medicatie overwogen worden. Omdat de FDA al onder
druk stond hebben zij dit onderzoek maar een beetje gebagatelliseerd en vooral gewezen op de tekortkomingen
in plaats van de zorgwekkende uitkomsten. Het zal je kind maar zijn...
Dit onderzoek en de gevolgen daarvan zijn ook van belang voor de Nederlandse situatie. ADHD wordt steeds
vaker gediagnosticeerd en de gevolgen daarvan worden ook steeds vaker met medicijnen bestreden.
Het Farmacotherapeutisch Kompas, een handboek waarin alle in Nederland toegestane medicijnen zijn opgenomen,
staan ook de voorschrijfadviezen voor medici. Voor methylfenidaat (Ritalin, Concerta, Equasym, Medikinet) wordt
gesteld dat voor de behandeling met methylfenidaat gestart wordt, een beoordeling van het hart moet plaatsvinden.
Handboek PDD-NOS Column: fabuari 2011
Ook moet gekeken worden naar onverklaard overlijden in de familiegeschiedenis, psychische stoornissen en
moeten lengte en gewicht op een groeikaart worden geregistreerd. Vervolgens moet de voorschrijvende arts
ook nog eens na het starten van de behandeling letten op verergering van gedrags- en denkstoornissen (bij
psychotische patienten), ontstaan van tics, agressief gedrag, suïcidaal gedrag, angst, agitatie, depressie,
manie, psychose, ontwenningsverschijnselen en dwangstoornissen.
Het is dus ook in Nederland allang bekend dat deze klasse van psychostimulerende medicijnen kan leiden tot een scala
aan ernstige geestelijke en lichamelijke problemen, waar het kind voor de tijd geen last van had. Ouders en
medici zouden daarom veel meer moeten streven naar een manier van opvoeden waarin minder plaats in voor
medicijnen dan het simpelweg voorschrijven van medicatie voor schijnbaar onhandelbare kinderen.
Het aloude adagium van rust, orde en reinheid doet zelfs in deze drukke moderne tijd nog steeds opgeld. Geef een
kind met ADHD een stabiele en rustige omgeving en de hoeveelheid prikkels wordt dramatisch minder. Alles wat
iedere dag hetzelfde is is in principe prikkelloos.
Dus: als een kind iedere dag op hetzelfde moment uit bed komt, zijn eten krijgt, zijn taken uitvoert en naar bed
gaat. En als het kind dat op dezelfde manier en op dezelfde plaats moet doen, dan heb je de kans dat je bijna
een kind zoals alle andere 'normale'kinderen hebt.
Natuurlijk blijft het je eigen speciale en bijzondere kind, maar de scherpe kantjes zijn er dan wel degelijk
af. Maar het is wel een hele grote investering in je kind dat voor jezelf veel tijd en energie zal gaan
kosten. Het toedienen van medicijnen is in veel gevallen een te gemakkelijke oplossing voor het merendeel
van de kinderen.
Vroeger bestond het probleem van overactieve kinderen ook. En toen bestonden methylfenidaat en zijn afgeleide
familie medicijnen nog niet. Die probleemkinderen van vroeger zijn meestal toch ook zonder medicijnen goed
terecht gekomen? Kijk eens in de spiegel en misschien zie je er eentje.
