Prikkelvermijders en prikkelzoekers, zo noemt Pieter Duker mensen die niet geheel aan de norm van wat men als 'normaal' pleegt
te beschouwen. Het doel is altijd om een balans te vinden tussen wat men aan prikkels nodig heeft en wat de omgeving kan bieden.
Dat levert dus gedrag op wat men tegenwoordig al snel probeert te duiden als autisme en ADHD. Een kind krijgt met een diagnose
een vaak levenslang etiket op zijn voorhoofd geplakt, waardoor een bijzondere vorm van prikkelverwerking als een psychologische
stoornis wordt aangemerkt. Een dergelijk etiket kan leiden tot soms ongrijpbare maatschappelijke vooroordelen als uitsluiting,
discriminatie en stigmatisering.
Maar niet het kind is de oorzaak van het probleem, maar veeleer het onvermogen of weigeren van ouders, leerkrachten en andere opvoeders
verschillen, soms extreme verschillen tussen mensen te onderkennen, te accepteren en te benutten. De meeste
deskundigen gaan er gemakshalve maar vanuit dat een kind met ADHD (extreem extravert) vervelend gedrag vertoond omdat hij een
teveel aan prikkels ondergaat, maar het is juist andersom: door een gebrek aan prikkels gaat hij zich vervelend gedragen om een
balans in prikkels te veroorzaken. Hij heeft meer prikkels nodig en die veroorzaakt hij door lastig gedrag te vertonen. Bij
autisme (extreem introvert) is het precies zo, want bij een teveel aan prikkels kan een dergelijk kind ook lastig gedrag vertonen:
als hij wordt gestraft nemen vaak de prikkels af omdat hij in afzondering zijn taken moet volbrengen.
Hoe erg is het als de samenleving wordt verrijkt met een paar mensen als Pietje Bel of Swiebertje? Zou het echt een goed idee
zijn om afwijkingen van de norm te beschouwen als een psychologisch probleem dat medicatie nodig heeft? Tussen 1990 en 1993 is
bijvoorbeeld het aantal kinderen dat in de Verenigde Staten de diagnose ADHD kreeg met 250% toegenomen. Negentig procent van
deze mensen kreeg daarvoor medicijnen voorgeschreven, vooral methylfenidaat ofwel Ritalin. Onbekend is welke effecten
methylfenidaat op de echt lange termijn heeft en er zijn aanwijzingen[1] dat het al na een paar maanden genetische veranderingen
tot gevolg kan hebben die later weer kunnen leiden tot kanker. Echt onafhankelijk onderzoek is maar lastig te vinden omdat de
meeste onderzoekers gesponsord worden door de fabrikanten en wiens brood men eet, wiens woord men spreekt.
Handboek PDD-NOS Column: september 2013
Het feit blijft dat het stellen van een diagnose veelal is gebaseerd op flinterdunne bewijzen en het maken van fouten ligt
voortdurend op de loer. Er bestaan immers geen meetbare criteria voor autisme en ADHD. Een klinische diagnose is, zo schrijft
Duker kraakhelder, is niets meer en niets minder dan een tot diagnose verhaven subjectief oordeel door een beoordelaar.
Niemand houdt rekening met de hoge financiële en maatschappelijke kosten die vals positieve diagnoses tot gevolg kunnen
hebben: de kosten voor behandeling en medicatie zijn duidelijk in kaart te brengen, maar welke maatschappelijke problemen
kan iemand tegenkomen indien hij of zijn ten onrechte een diagnose krijgt is minder helder. Veel minder problemen ontstaan
bij een vals negatieve diagnose, waarbij de behandelaar ten onrechte tot de conclusie komt dat een patiënt met wat
gedragsaanpassingen goed zou kunnen functioneren.
Duker komt zelfs tot de conclusie dat hij afscheid wil nemen van de diagnoses van autisme en ADHD en alle daarvan afgeleide
diagnoses, omdat ze een bestaansgrond missen en daarmee schade aanrichten. Autisme en ADHD zijn immers volledig voorspelbaar
vanuit de normaalverdeling van prikkelverwerking, waardoor ze de term ziekte of afwijking niet meer verdienen.
Het boek 'afscheid van autisme en adhd' is een bijzonder boek dat duidelijk maakt dat professor Pieter Duker een man is
die betrokken en bezorgd is over het gemak waarmee tegenwoordig diagnoses worden gesteld bij kinderen, die een paar
decennia geleden nog als volstrekt normaal werden gezien. De tot nadenken stemmende ondertitel zegt het kort en bondig:
Hoe verschillen tussen mensen psychiatrische ziekten zijn geworden. En de weg terug.
Koop dat boek als je kinderen je lief zijn.
Pieter Duker: afscheid van autisme en adhd. Uitgegeven door Uitgeverij Notitia, ISBN 9789082073201, 127 pagina's, prijs 17.95 euro.
Het boek is
hier te bestellen.
[1] El-Zein et al: Cytogenetic effects in children treated with methylphenidate
in Cancer Letters - 2005
