Jaargang 12
Nummer 1 - januari 2014
Laura Batstra - psycholoog

Armoedebestrijding hoort in demedicaliseringsbeleid

Het kabinet wil demedicaliseren. Mede doordat we steeds meer aspecten van ons leven zijn gaan beschouwen als een medische kwestie, is de vraag naar zorg toegenomen en zijn de toenemende kosten een probleem geworden. Een belangrijke maatregel binnen het demedicaliseringsbeleid is de transitie van alle jeugdhulp naar gemeenten.

Hiermee wil het kabinet de zorg voor kinderen die dat nodig hebben efficiënter organiseren en dichtbij huis en school aanbieden. Er wordt veel gevraagd van gemeenten, burgers, en beroepsgroepen. Gemeenten moeten vanaf 2015 een sluitend aanbod van voorzieningen georganiseerd hebben. Van burgers wordt meer eigen kracht en steun zoeken in het eigen netwerk gevraagd. En beroepsgroepen moeten hun aanbod onder de aandacht van gemeenten zien te krijgen en tevens meer inzetten op normaliseren en ontzorgen.

Beleidsmakers
In de huidige plannen mis ik een partij, namelijk de beleidsmakers zelf. Als beleidsmakers demedicalisering willen bewerkstelligen, dan zal er naast de plannen die er zijn ook (meer) ingezet moeten worden op bestrijding van armoede. Dat armoede en achterstand sterke risico’s vormen voor allerlei psychische en gedragsproblemen, is herhaaldelijk aangetoond (zie bijv Reiss, 2013; Russell e.a., 2013).

Kinderen
Kinderen die opgroeien in armoede moeten in veel gevallen niet alleen omgaan met die armoede, maar ook met sociaal isolement. Voor deelname aan sport en spel is geen geld. Er is geen geld om een verjaardagsfeestje te geven, met als gevolg dat het kind zelf ook minder uitgenodigd wordt. En dat is soms maar goed ook, want geld voor een mee te nemen verjaardagcadeautje is er vaak ook nauwelijks. Financiële problemen en zorgen vragen veel van ouders. Ouders kunnen door zo’n situatie in een constante stress zitten die ervoor zorgt dat ze er niets bij kunnen hebben. In een dergelijke context is er soms weinig energie over om om te gaan met opvoedproblemen en lastig kindgedrag. .




Handboek PDD-NOS Column: januari 2014

Armoede
Ondanks een aantal maatregelen van het kabinet op armoedebeleid, is de armoede in Nederland weer toegenomen. Er is sinds 2007 een sterke groei van armoede onder kinderen: één op de drie armen is jonger dan 18 jaar.
Het is begrijpelijk als een kind dat aan veel socialiteiten niet mee kan doen boos, opstandig, ongeconcentreerd of onzeker wordt. Het is ook begrijpelijk dat een ouder die onder druk staat wegens financiële problemen eerder om professionele hulp vraagt.

Vurige oproep
Mijn vurige oproep aan de beleidsmakers die demedicalisering, ontzorgen en meer autonomie van burgers nastreven is daarom: zet (ook) in op bestrijding van armoede. Dat zal de eigen kracht van burgers ten goede komen.

Referenties
- Reiss, F. (2013). Socioeconomic inequalities and mental health problems in children and adolescents: A systematic review in Social Science and Medicine, 90, 24–31.
- Russell G, Ford T, Rosenberg R, Kelly S. (2013) The association of attention deficit hyperactivity disorder with socioeconomic disadvantage: alternative explanations and evidence in Journal of Child Psychololgy and Psychiatry. Nov 26. doi: 10.1111/jcpp.12170. [Epub ahead of print]

Deze column is eerder gepubliceerd op artsennet.nl en is met uitdrukkelijke toestemming van de schrijver overgenomen.