Introductie
De winter van 1944/1945 begon abnormaal vroeg en was ongewoon streng. In januari 1945 vroor het ieder dag en in februari viel er
anderhalf keer meer neerslag dan normaal. Omdat het zuiden al was bevrijd van de Duitsers, hoopte men in de rest van Nederland dat
hun woonplaats snel zou volgen. Dat viel tegen omdat de grote rivieren, als gevolg van de verloren Slag bij Arnhem, de grens
tot mei 1945 van het bezet Nederland bleven.
Dat alles had dus zijn gevolgen. Vooral in de grote steden van de dichtbevolkte Randstad ontstond een enorme voedselschaarste.
Zelfs nu kennen we nog de verhalen van mensen die uit pure noodzaak bloembollen moesten eten om te overleven. De dagelijkse
voedselinname bedroeg vaak slechts een kwart van de minimaal 1000 calorie n die mensen nodig hebben om normaal te kunnen leven.
Ook in die Hongerwinter werden kinderen geboren en de gegevens van die kinderen werden door het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam
(nu opgegaan in het AMC) zorgvuldig genoteerd. Ondertussen zijn - meer dan 65 jaar later - die kinderen nu de gepensioneerden van nu en
kunnen terugkijken op hun leven. Wat voor invloed heeft die beroerde start op hun lichamelijke en geestelijke gezondheid gehad?
Medisch biologe Tessa Roseboom en journalist Ronald van de Krol schreven een opmerkelijk boek over het onderzoek dat ondertussen
aan de kinderen van de Hongerwinter is verricht.
Het onderzoek
We wisten al dat de foetus een kwetsbaar leven is. Sommige mensen geloven nog dat je die foetus moet zien als een parasiet die al het
noodzakelijke voedsel uit de moeder wegzuigt om zelf te groeien, maar het blijkt dat het beslist niet zo is. De kinderen die toen
geboren werden hadden een behoorlijk lager geboortegewicht en hadden mede daardoor al een slechtere start. In tijden van overvloed
haalt een baby met een te laag geboortegewicht (vaak te vroeg geboren kinderen) de achterstand al snel weer in, maar toen lukte dat
natuurlijk niet.
Handboek PDD-NOS Column: october 2015
