Jaargang 14
Nummer 1 - januari 2016
Fred de Vries - Schrijver

Autisme en de neurotransmitter GABA

Recent hebben wetenschappens een nieuwe manier gevonden om autisme beter te kunnen begrijpen. Dat kan leiden tot een manier om eerder met een mogelijke behandeling te beginnen. Men heeft namelijk een specifieke chemische 'boodschapper' met de naam GABA in verband gebracht met autistisch gedrag. GABA is net zoals serotonine een neurotransmitter. Kinderen, die autistisch gedrag vertonen lijken lagere niveaus aan GABA te hebben. GABA 'kalmeert' de hersenen door het blokkeren van andere neurotransmitters die het brein stimuleren[1].

Een lager niveau aan GABA betekent dus dat kinderen met autisme het te druk in hun hoofd krijgen. Dat verklaart tevens waarom ongeveer een kwart van die kinderen ook aan epileptische aanvallen lijden.

De wetenschappers menen dat hun ontdekking waardevolle nieuwe inzichten oplevert in het begrijpen, diagnosticeren en vervolgens behandelen van autisme.

GABA wordt soms beschreven als de Valium van Moeder Natuur omdat medicijnen, die angst moeten verminderen, slapeloosheid moeten tegengaan, epileptie moeten behandelen of zelfs de trillingen moeten remmen bij mensen met de Ziekte van Huntington, de niveaus van GABA in de hersenen verhogen.

Van GABA werd al langer vermoed dat het een rol moest spelen bij autisme. De neurotransmitter is al menigmaal in dieren bestudeerd, maar bij mensen bleek het een lastiger probleem te zijn om oorzaak en gevolg aan elkaar te verbinden.




Handboek PDD-NOS Column: januari 2016

Soms wordt autisme beschreven als een stoornis waarin alle sensorische zaken (geluid, licht, geur en gevoel) tegelijkertijd de hersenen binnenkomen. Dat maakt het idee van een gebrekkige aanmaak van een remmende neurotransmitter zeer aantrekkelijk. Bovendien past de eerder genoemde epileptie ook binnen die theorie omdat die aanvallen veroorzaakt kunnen worden doordat teveel 'prikkelende' neurotransmitters te lang in de hersenen aanwezig blijven. Teveel serotonine dat te lang in het brein zit zonder dat het door GABA wordt geremd.

Dr. Robertson, hoofd van de onderzoeksgroep, gelooft dat er ergens een probleem moet zijn in de 'pathway', de route waarlangs GABA wordt aangemaakt. Ze denkt niet dat er geen GABA in de hersenen beschikbaar is, maar dat er ergens iets verkeerd gaat bij de aanmaak van deze neurotransmitter[2].

Het repareren van die 'pathway' is echter niet zo eenvoudig als het in eerste instantie lijkt. Het extra toedienen van GABA middels een pilletje is mogelijk, maar de effecten daarvan blijken behoorlijk tegen te vallen[3].

[1] Robertson et al: Reduced GABAergic Action in the Autistic Brain in Current Biology - 2015
[2] Robertson et al: GABA Measured in Visual Cortex using MRS Predicts Atypical Dynamics of Binocular Rivalry Associated with Autism in Journal of Vision - 2015
[3] Brondino et al: Pharmacological Modulation of GABA Function in Autism Spectrum Disorders: A Systematic Review of Human Studies in Journal of Autism and Developmental Disorders - 2015