Jaargang 14
Nummer 11 - november 2016
Peter van Hogerhuis - ondernemer

Vetzuurcombinatie ondersteunt leesvaardigheid kinderen

Recent Zweeds onderzoek toont aan dat een combinatie van omega 3- en 6-vetzuren de leesvaardigheid ondersteunt van 'gemiddelde' schoolkinderen, zo die al bestaan.

Vooral kinderen die moeite hebben om zich te concentreren hebben hier baat bij. Dat is de conclusie van Zweedse onderzoekers die het effect bestudeerden van een combinatie van visolie met EPA plus DHA en teunisbloemolie met GLA op de leesvaardigheid[1].

Als kinderen niet goed leren lezen, zijn hun mogelijkheden op velerlei terreinen beperkt. De problemen voor niet goed lezende kinderen zijn divers. Zij vergaren minder makkelijk kennis en zullen daardoor beperkte mogelijkheden hebben voor hoger onderwijs en voor veel beroepen, omdat leesvaardigheid daarin een belangrijke plaats inneemt.

Kinderen die op de basisschool goed kunnen lezen, leren meer en ervaren daarvan ook een positief effect in hun latere leven.

De resultaten van het Zweedse onderzoek zijn onlangs online verschenen in het vakblad Journal of Child Psychology and Psychiatry. Het onderzoek stond onder leiding van kinderarts Mats Johnson, verbonden aan de Göteborg Universiteit in Zweden. Johnson heeft meerdere publicaties op zijn naam staan over ADHD en over vetzuren in relatie tot ADHD bij kinderen en tieners.

Nieuw aan deze studie is dat het effect van de specifieke vetzuurcombinatie dit keer niet werd bekeken bij kinderen met ADHD, maar bij doorsnee schoolkinderen van 9 en 10 jaar zonder ADHD.

Bij kinderen mét ADHD werd al langer geleden aangetoond, zoals in de bekende The Oxford-Durham Study uit 2005), dat aanvulling met de combinatie van omega 3- en 6-vetzuren een verbetering kan geven in vaardigheden als spellen en lezen[2].

In de Zweedse studie werd gebruik gemaakt van de specifieke vetzuurcombinatie die in eerdere studies positieve effecten heeft laten zien op symptomen van ADHD.

Het vetzuursupplement bestond uit een combinatie van de omega 3-vetzuren EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur) uit visolie plus het omega 6-vetzuur GLA (gamma-linoleenzuur) uit teunisbloemolie, in een verhouding van respectievelijk 9:3:1. Het supplement werd verder aangevuld met vitamine E.

De eerste drie maanden kregen 78 kinderen een dagdosis van 558 mg EPA, 174 mg DHA en 60 mg GLA en 76 kinderen kregen een placebo. De volgende drie maanden kregen alle kinderen capsules met vis- en teunisbloemolie.




Handboek PDD-NOS Column: november 2016

Suppletie met het vetzuursupplement gaf duidelijke verbeteringen van aspecten die belangrijk zijn bij het leren lezen en spellen. Dit betreft onder andere de auditieve vaardigheden om klanken (of klankenstructuur) te herkennen en van elkaar te onderscheiden en visuele vaardigheden in het herkennen en onderscheiden van letters.

Opvallend is dat de vetzuren in de Zweedse studie vooral een verbetering liet zien bij kinderen met aandachtsproblemen. De verbeteringen waren het meest prominent bij jongens. In een eerdere studie werd de vetzuurcombinatie gebruikt naast en tegenover methylfenidaat, een veel voorgeschreven medicijn bij ADHD. Ook hier werd een duidelijke verbetering gezien bij kinderen met ADD (aandachtsstoornissen)[3].

Op grond van vele andere gepubliceerde studieresultaten met betrekking tot ADHD hebben andere wetenschappers inmiddels al aangegeven dat verbeteringen eerder te verwachten zijn van een combinatie van omega 3-vetzuren (EPA en DHA) met omega 6-vetzuren [4], in het bijzonder met het omega 6-vetzuur GLA[5]. Vetzuursupplementen met hogere gehaltes aan EPA (ten opzichte van DHA) zouden dan het meest effectief zijn[6]. Om kinderen een steuntje in de rug te geven om goed te leren lezen, lijkt aanvulling met deze vetzuurcombinatie nuttig.

Bronnen:
1. Johnson et al: Omega 3/6 fatty acids for reading in children: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial in 9-year-old mainstream schoolchildren in Sweden in Journal of Child Psychology – 2016
2. Richardson en Montgomery: The Oxford-Durham study: a randomized, controlled trial of dietary supplementation with fatty acids in children with developmental coordination disorder in Pediatrics. – 2005
3. Barragan Perez et al: Efficacy and Safety of Omega-3/6 Fatty Acids, Methylphenidate, and a Combined Treatment in Children With ADHD in Journal of Attention Disorders – 2014
4. Gillies et al: Polyunsaturated fatty acids (PUFA) for attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in children and adolescents in Cochrane Database – 2012
5. Puri en Martins: Which polyunsaturated fatty acids are active in children with attention-deficit hyperactivity disorder receiving PUFA supplementation? A fatty acid validated meta-regression analysis of randomized controlled trials in Prostaglandins, Leukotrienes and Essential Fatty Acids – 2014
6. Bloch en Qawasmi: Omega-3 fatty acid supplementation for the treatment of children with attention-deficit/hyperactivity disorder symptomatology: systematic review and meta-analysis in Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry – 2011