Jaargang 15
Nummer 5 - mei 2017
Fred de Vries - schrijver

Doden door methylfenidaat bij volwassenen

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) heeft met zorg kennis genomen van de meest recente cijfers over bijwerkingen van methylfenidaat bij volwassenen met ADHD[1]. Methylfenidaat is de werkzame stof in onder meer Ritalin en Concerta.

Bijwerkingencentrum Lareb deelde de laatste cijfers recent met het CBG en daaruit blijkt onder meer dat in 2015 meer dan 57,000 mensen van 25 jaar en ouder dit geneesmiddel gebruiken. Dit is één derde van het totale gebruik van methylfenidaat in Nederland.

Mogelijk zijn drie volwassenen overleden als gevolg van het gebruik van methylfenidaat. Dat blijkt uit het rapport van bijwerkingencentrum Lareb. In totaal zijn er tot nu toe 542 meldingen binnengekomen bij Lareb van volwassenen die mogelijk last hebben gehad van bijwerkingen van methylfenidaat. 98 van die klachten worden aangemerkt als ernstig, waaronder dus de drie sterfgevallen.

Lareb erkent dat het verband tussen de dood en het medicijngebruik niet wetenschappelijk vastgesteld is, maar de aanwijzingen bestaan. Volgens het bijwerkingencentrum is er meer onderzoek nodig.

Het middel is slechts getest en goedgekeurd voor gebruik bij jeugdigen, maar wordt off label door volwassen geslikt. Het gebruik van methylfenidaat door volwassenen is dus niet officieel getest en goedgekeurd. De werkzame stof methylfenidaat kan bij hen een verhoogd risico geven op het ontstaan van hartklachten en depressie.




Handboek PDD-NOS Column: mei 2017

Hoewel het gebruik van methylfenidaat bij volwassenen met ADHD in lijn is met de richtlijn van de beroepsgroep van psychiaters, wijst het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen er nogmaals op dat de beperkte werkzaamheid niet opweegt tegen de soms ernstige bijwerkingen. Wel heeft het CBG besloten dat bij jongeren na hun 18e levensjaar de arts kan bepalen of het gebruik kan worden voortgezet als in individuele gevallen de voordelen van het gebruik duidelijk opwegen tegen de nadelen.

Het CBG is er zich terdege van bewust dat in bepaalde behandelingen van volwassenen met ADHD er weinig alternatieve geneesmiddelen voorhanden zijn. Het CBG is hierover inmiddels met behandelaars en patiëntenvertegenwoordigers in gesprek. Het CBG zet in deze gesprekken met name in op de bewustwording van de risico’s bij zowel patiënten als behandelaars.

[1] Lareb: Betere bewaking veiligheid methylfenidaat voor ADHD bij volwassenen wenselijk – 24 april 2017