Er is een nieuwe meta-analyse, een analyse van de gegevens van meerdere al bestaande onderzoeken, gepubliceerd die meer dan 30 jaar
aan onderzoek
over methylfenidaat (Ritalin) omvat. Voorgeschreven als behandeling tegen de gevolgen van ADHD bij kinderen, wordt methylfenidaat
steeds vaker ingezet om schoolprestaties te verbeteren, zeg maar als een soort super-RedBull.
Het onderzoek werd uitgevoerd door Anne Fleur Kortekaas-Rijlaarsdam en haar collega's aan de VU Amsterdam. Ze probeerden met
hun onderzoek duidelijk te krijgen welke effecten methylfenidaat had op het leren, de
academic performance. Specifiek
werd gelet op verbetering van de prestatie (zorgvuldigheid) en de verhoging van de hoeveelheid (productiviteit).
“Het is belangrijk om het verschil duidelijk te maken tussen zorgvuldigheid en productiviteit,” verklaren de onderzoekers, “zeker
omdat de langjarige onderzoeken suggereren dat de verbeteringen van testscores mét medicatie niet altijd samengaan met verbeteringen
op de lange termijn, zoals het behalen van diploma's.”
Kortekaas-Rijlaarsdam vermoedt dat het verschil tussen de effecten op de korte termijn ten opzichte van die op de lange termijn
deels het gevolg is van het feit dat methylfenidaat het gedrag verbetert nét voordat de test, repetitie of toets gedaan moet worden.
Je bent dus in staat om langer door te gaan met studeren, maar je leert er kennelijk niet meer van.
Het is echter een probleem om onderzoeken op de lange termijn uit te voeren, omdat de resultaten beďnvloed zullen worden door
het placebo-effect en het feit dat ADHD-ers nu niet direct bekend staan om hun therapietrouw.
Handboek PDD-NOS Column: augustus
Als we de positieve korte termijneffecten van methylfenidaat op het gedrag in de klas – waaronder de symptomen van ADHD, uitvoering
van de opgegeven taak en productiviteit – die in onderzoeken zijn vastgesteld geloven, dat kunnen deze verbetering op de langere
termijn leiden tot betere studieresultaten.
Kortekaas-Rijlaarsdam en haar collaga's bestudeerden meer dan 2500 wetenschappelijke onderzoeken, waarvan er 34 aan de gestelde
criteria voldeden. Aan die 34 onderzoeken deden in toaal 1777 schoolkinderen mee.
De onderzoekers rekenden uit dat door een behandeling met methylfenidaat de schoolresultaten van de kinderen behoorlijk verbeterden:
de rekenproductiviteit steeg met 7.8% en de rekenzorgvuldigheid steeg met 3.0% (in plaats van een 5.0 heb je dan een 5.2 op je toets).
Alhoewel er enige verbetering in de snelheid van het
lezen werd aangetoond, waren de effecten op zorgvuldigheid te klein om van belang te zijn.
Kortekaas-Rijlaarsdam meent dat de effecten te klein zijn om methylfenidaat aan te bevelen om de studieresultaten omhoog te
krijgen. Wel kan het gedrag van je kind door medicatie zodanig positief beďnvloedt worden dat juist daardoor de schoolprestaties kunnen verbeteren.
Met andere woorden: de symptomen van ADHD kunnen met methylfenidaat wel behandeld worden, maar je moet er als ouders maar niet op
rekenen dat de schoolprestaties van je kind op de langere termijn sterk zullen verbeteren.
[1] Kortekaas-Rijlaarsdam: The systematic review and meta-analysis of methylphenidate effect on academic performance of children
with ADHD in European Child & Adolescent Psychiatry – 2018
