Jaargang 17
Nummer 6 - juni 2017
Fred de Vries - schrijver

De dood van Candida

Misschien weet je het nog, maar een schimmelinfectie met Candida werd ooit door op geld beluste kwakzalvers gezien als een mogelijke oorzaak van autisme. Doe eens een zoekslag op internet met 'candida' en 'autisme' en je zult nog steeds goedgelovige mensen aantreffen die in het verband geloven.

Het probleem is echter dat mensen die het echt kunnen weten, namelijk wetenschappers, niet in staat zijn een infectie met Candida infectans vast te stellen bij gezonde mensen.

Zo, wanneer kan zo'n infectie wél worden aangetroffen, zo kun je je afvragen. Eén de mogelijkheden is een langdurige behandeling met antibiotica of te lang doorgaan met hormoonpreparaten (systemisch corticosteroïdgebruik). Ook bij patiënten met een sterk verlaagde afweer, als gevolg van een behandeling van kanker of AIDS, ziet die schimmel soms een kans om zich opportunistisch uit te breiden. Bacteriën houden de schimmel namelijk bij gezonde mensen in bedwang (en andersom). Er bestaat een evenwicht. Wordt dat evenwicht verstoort, dan is het duidelijk dat er daadkrachtig moet worden opgetreden met schimmelwerende medicijnen (antimycoticums).

Maar schimmelinfecties kunnen hardnekkig zijn. Net als bij antibiotica het geval is, is de medische wereld bezorgd dat ook schimmels als Candida infectans resistentie opbouwen tegen de medicijnen die daartegen worden voorgeschreven. Dat is mede het gevolg van het soms lichtvaardig voorschrijven van die middelen. Ik kon het me nauwelijks voorstellen, maar er zijn mensen geweest die hun kind schimmelwerende medicijnen hebben laten toedienen voor een niet bestaand probleem.



Handboek PDD-NOS Column: juni 2019

Het gevolg is dat de medische wereld met het probleem zit dat er in de nabije toekomst misschien geen werkzaam medicijn meer voorgeschreven kan worden wanneer mensen daadwerkelijk last hebben van een opportunistische infectie met Candida infectans. Je moet namelijk begrijpen dat zo'n onbehandelbare infectie zonder twijfel tot de dood van de patiënt zal leiden.

En dus zijn er wereldwijd onderzoeken gaande om te bekijken hoe je zo'n infectie een halt kunt toeroepen met nieuwe methodes. Een interessante onderzoeksrichting is om de Candida infectans uit te hongeren[1]. Deze schimmel heeft namelijk ijzer nodig om te kunnen overleven. Dus als je de hoeveelheid ijzer in het lichaam kunstmatig verlaagt, dan kan de schimmel het loodje uiteindelijk leggen.

Onderzoekers dienden muizen, deferasirox, normaal een medicijn om ijzerstapelingsziekte te behandelen, toe. Het medicijn bindt zich aan ijzer en dat wordt via de urine uitgescheiden. Het bleek dat bij met Candida infectans geïnfecteerde muizen de hoeveelheid ijzer in het speeksel met een factor vier verminderde. Het gevolg van die lagere waarden aan ijzer was dat er meer dan 100 genen van de schimmel veranderden, waardoor het vermogen om weefsel te infecteren verminderd werd en de overlevingskans van de schimmel met de helft verminderd werd.

Er is uiteraard nog veel verder onderzoek noodzakelijk, maar er is nu in ieder geval weer zicht op een werkzame oplossing voor een dodelijk ziektebeeld.

[1] Puri et al: Iron Chelator Deferasirox Reduces Candida albicans Invasion of Oral Epithelial Cells and Infection Levels in Murine Oropharyngeal Candidiasis in Antimicrobial Agents and Chemotherapy – 2019