Jaargang 19
Nummer 11 - November 2021
Fred de Vries

Aandachtstekort en Fosfatidylserine

Ongeveer 20-30% van de kinderen met ADHD verbetert niet met methylfenidaat of verdraagt de behandeling niet vanwege bijwerkingen.

Kinderen met ADHD hebben vaak een ander vetzuurprofiel in het bloed dan kinderen die geen ADHD hebben. Het kan dan in veel gevallen gaan om tekorten aan essentiele vetzuren, of om een ongunstige verhouding tussen omega-6- en omega-3-vetzuren.

Ook kinderen die geen ADHD-diagnose hebben, maar wel hoger scoren op de ADHD-schaal van Connor hebben vaak meer kenmerken van een vetzuurtekort.

EPA en DHA en andere vetzuren worden ingebouwd in de celmembranen van alle lichaamscellen. Als bestanddeel van membraan-fosfolipiden hebben omega-3-vetzuren belangrijke structurele en functionele eigenschappen, onder meer voor de overdracht van zenuwprikkels en verschillende andere hersenfuncties. Het meest voorkomende fosfolipide in de hersenen is fosfatidylserine. Voedingstekorten aan omega-3-vetzuren en fosfolipiden op jonge leeftijd zou het risico op het ontstaan van ADHD kunnen verhogen.

Fosfatidylserine komt ook voor in voeding, bijvoorbeeld in sojabonen. Het gebruik van voedingssupplementen met fosfatidylserine heeft gunstige effecten laten zien op het geheugen en concentratie, vooral ook onder stress.

In een Japans onderzoek kregen 36 kinderen (4-14 jaar) met ADHD, die nog niet behandeld werden met medicijnen, een voedingssupplement met fosfatidylserine uit soja of een placebo aangeboden[1].



Handboek PDD-NOS Column: november 2021

De studie duurde twee maanden. Fosfatidylserine (200 mg per dag) gaf een afname van ADHD-symptomen te zien van 37%. Vooral de symptomen aandachtstekort en hyperactiviteit/impulsiviteit lieten een verbetering zien. Bovendien verbeterde het auditieve korte-termijn geheugen. De onderzoekers concluderen dat suppletie met fosfatidylserine op een veilige manier mentale prestaties kan verbeteren bij kinderen met ADHD.

Het zou interessant zijn om te onderzoeken of kinderen met ADHD die niet reageren op suppletie met omega-6/3- vetzuren, wel baat hebben bij fosfatidylserine, zo concludeerden de onderzoekers.

De eerste vervolgonderzoeken hebben intussen plaatsgevonden.

Amerikaanse onderzoekers voerden een reviewstudie uit naar het effect van suppletie met fosfatidylserine bij kinderen met ADHD. Alleen gerandomiseerde, gecontroleerde studies bij kinderen tussen 6-18 jaar met een ADHD-diagnose kwamen in aanmerking voor de review[2].

Drie studies met in totaal 216 deelnemers konden worden gebruikt voor een zogenaamde meta-analyse. Uit deze meta-analyse kwam ten opzichte van een placebo een significant, maar klein tot middelmatig effect naar voren op aandachtstekort, na suppletie met 200-300 mg fosfatidylserine per dag. Het effect op overall ADHD-symptomen en hyperactiviteit was niet significant.

[1] Hirayama et al: The effect of phosphatidylserine administration on memory and symptoms of attention-deficit hyperactivity disorder: a randomised, double-blind, placebo-controlled clinical trial in Journal of Human Nutrition and Diatetics : 2014
[2] Bruton et al: Phosphatidylserine for the Treatment of Pediatric Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: A Systematic Review and Meta-Analysis in Journal of Alternative and Complementary Medicine : 2021