Jaargang 19
Nummer 10 - October 2021
Fred de Vries

Veel zwangeren gebruiken foliumzuur te kort

In Nederland wordt aan vrouwen geadviseerd om dagelijks 0,4 tot 0,5 mg foliumzuur te slikken, vanaf tenminste 4 weken vóór tot 8 weken ná de conceptie. Uit een in 2019 verschenen publicatie van het RIVM blijkt dat recente en adequate gegevens over hoeveel vrouwen zich precies aan dit advies houden ontbreken. Ook is onduidelijk of er afgelopen jaren vooruitgang is geboekt door de ingezette vormen van foliumzuurvoorlichting.

Het nut van periconceptioneel gebruik van foliumzuursupplementen bij de preventie van neuraalbuisdefecten (NBD) werd al in de jaren negentig aangetoond. Omdat de aanleg van de neurale buis in de eerste weken na de conceptie plaatsvindt, is het van belang dat het gebruik van foliumzuur al gestart wordt vóór de conceptie.

NBD zijn ernstige aangeboren afwijkingen van het centraal zenuwstelsel, die ontstaan als de neurale buis niet volledig sluit tijdens de vroege embryonale ontwikkeling. De twee meest voorkomende NBD zijn anencefalie en spina bifida.

Ongeveer 1 op de 3 zwangere vrouwen in Nederland gebruikt foliumzuur niet volgens het bestaande voorschrift. Meestal wordt het te laat gestart, en soms ook niet lang genoeg gebruikt. Dit blijkt uit het onderzoek van Moeders van Morgen, het kenniscentrum op het gebied van geneesmiddelen rondom de zwangerschap.



Handboek PDD-NOS Column: october 2021

Nog betere voorlichting over het gebruik van foliumzuur bij een zwangerschap is uiterst belangrijk om onnodige problemen te voorkomen.

Het advies is om tenminste 4 weken voor de bevruchting tot 8 weken erna foliumzuur te slikken. Dit is belangrijk om aangeboren afwijkingen aan het centraal zenuwstelsel van het ongeboren kind (neurale-buisdefecten) te voorkomen.

Onderzoek onder 4131 Moeders van Morgen deelneemsters in de afgelopen 5 jaar liet zien dat bijna alle vrouwen foliumzuur gebruikten in het begin van de zwangerschap. Van de vrouwen gebruikte 34% foliumzuur niet de hele aanbevolen periode.

Risicogroepen die hierbij speciale aandacht verdienen zijn: vrouwen van 25 jaar of jonger, vrouwen die niet in Nederland zijn geboren, vrouwen met een laag tot gemiddeld opleidingsniveau en vrouwen waarbij het niet de eerste zwangerschap was.

[1] Passier et al: Onderzoek Moeders van Morgen: gebruik foliumzuur volgens voorschrift rondom zwangerschap blijft een aandachtspunt in Nederlands Platform voor Farmaceutisch Onderzoek - 2021. Zie hier.