Jaargang 20
Nummer 12 - december 2022
Fred de Vries - Auteur

Visolie verlaagt risico op dementie

Nieuw wetenschappelijk onderzoek laat opnieuw zien dat er een mogelijk verband bestaat tussen de omega 3-vetzuurstatus en het ontstaan van dementie. Mensen met een hogere inname EPA en DHA hebben een betere hersenstructuur en cognitieve functie. Daarbij laat epidemiologisch onderzoek zien dat ouderen die visolie suppleren een lager risico hebben op dementie.

Het voedingspatroon kan een belangrijke bijdrage leveren aan de hersengezondheid op latere leeftijd. Er is met name interesse in de omega 3-vetzuren EPA en DHA, omdat deze in verband zijn gebracht met neuroprotectieve effecten, ook op latere leeftijd. In eerdere studies is er een verband gevonden tussen omega 3-consumptie en (het ontstaan van) dementie in oudere populaties.

Recente wetenschappelijke onderzoek laten zien dat de inname ook al op middelbare leeftijd beschermt tegen hersenveroudering die vaak in deze levensperiode kan inzetten[1]. Daarbij komt dat er nu niet alleen gekeken is naar de visconsumptie, maar ook naar de suppletie met visolie[2].

Betere hersenstructuur, minder dementie?
Tijdens een cross-sectioneel onderzoek werd er gekeken naar de associatie tussen de omega 3-vetzuurconcentratie in rode bloedcellen en hersenveroudering[1]. De 2183 gezonde deelnemers waren gemiddeld 46 jaar. Een deel van de deelnemers (22 procent) was drager van het APOE4-gen, een genetische variatie die een hoger risoco heeft op het ontstaan van de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie en hart – en vaatziekten.

De omega 3-status werd bepaald door het percentage EPA en DHA in het celmembraan van rode bloedcellen te meten (de omega 3-index). Door middel van een MRI-scan werd naar de structuur van de hersen gekeken. Aan de hand van de omega 3-index werden deelnemers ingedeeld in drie groepen: mensen met een zeer lage, een lage en een wat hogere (maar nog matige) omega 3-index.

Een hogere omega 3-index was geassocieerd met een groter volume van de hippocampus, een hersenstructuur die een belangrijke rol speelt voor leren en voor het geheugen.

Mensen die meer omega 3-vetzuren in hun rode bloedcellen hadden waren daarnaast beter in staat om abstract te redeneren en logisch te denken. Hoe hoger de concentraties van omega 3-vetzuren, hoe beter de uitkomsten bleken te zijn.




Handboek PDD-NOS Column: december 2022

De onderzoekers vonden echter dat er al bij enige consumptie van omega 3-vetzuren een gunstig effect voor de hersenen te zien was.

Een hogere omega 3-index was geassocieerd met een groter volume van de hippocampus, een hersenstructuur die een belangrijke rol speelt voor leren en voor het geheugen. Mensen die meer omega 3-vetzuren in hun rode bloedcellen hadden waren daarnaast beter in staat om abstract te redeneren en logisch te denken. Hoe hoger de concentraties van omega 3-vetzuren, hoe beter de uitkomsten bleken te zijn. De onderzoekers vonden echter dat er al bij enige consumptie van omega 3-vetzuren een gunstig effect voor de hersenen te zien was.Interessant was verder dat de APOE4-dragers met een hogere omega 3-index minder last hadden van small-vessel disease, een aandoening waarbij de kleinste bloedvaten in de hersenen zwakker worden en er gemakkelijker een hersenbloeding ontstaat. De aandoening kan tevens leiden tot een verminderde cognitieve functie[1].

Vis of visoliesuppletie?
Er is grote belangstelling voor beinvloedbare risicofactoren voor het ontstaan van cognitieve achteruitgang. Voeding is zo een risicofactor en onderzoeken laten zien dat omega 3-vetzuren uit vis bijdragen aan het in stand houden van een goede hersengezondheid.

De vraag rijst dan al snel, vis eten of omega 3-rijke visolie suppleren?
Door middel van gegevens uit de UK-databank, afkomstig van 211.094 ouderen boven de 60 jaar, hebben onderzoekers over een periode van ruim 11 jaar beter gekeken naar een mogelijk preventief effect van visoliesuppletie op dementie[2]. Hieruit bleek dat regelmatige visoliesuppletie een risicoverlagend effect had op het ontstaan van dementie door alle oorzaken, alsmede van vasculaire dementie, frontotemporale dementie en overige typen van dementie. Een remmend effect op het ontstaan van de ziekte van Alzheimer werd niet gevonden. De onderzoekers concluderen dat hun bevindingen het regelmatige gebruik van een visoliesupplement ondersteunen ter preventie van dementie[2].

[1] Satizabal et al: Association of Red Blood Cell Omega-3 Fatty Acids With MRI Markers and Cognitive Function in Midlife: The Framingham Heart Study in Neurology (2022)
[2] Huang et al: Associations of fish oil supplementation with incident dementia: Evidence from the UK Biobank cohort study in Frontiers in Neuroscience (2022). Zie Zie hier.