Jaargang 20
Nummer 2 - februari 2022
Fred de Vries

ADHD en Lichamelijke Problemen

De drie belangrijkste symptomen van ADHD zijn een korte aandachtsspanne, impulsief gedrag en hyperactiviteit. Zelf denk ik dat deze drie symptomen verschillende benamingen zijn van hetzelfde probleem. Als je hyperactief bent heb je immers een korte aandachtsspanne en kun je maar moeilijk stilzitten.

Volgens nieuw onderzoek lopen volwassenen met ADHD een hoger risico op veel lichamelijke aandoeningen, waaronder aandoeningen van het zenuwstelsel, de luchtwegen en het bewegingsapparaat en stofwisselingsziekten[1]. Het probleem is dat deze verbanden nog nauwelijks zijn onderzocht.

Gedetailleerde behandelrichtlijnen voor volwassenen met ADHD ontbreken ook nog eens, aldus de studie. Om deze hiaten aan te pakken, bekeken onderzoekers de mogelijke associaties tussen ADHD en een reeks lichamelijke ziekten op volwassen leeftijd, naast de vraag of genetische of omgevingsfactoren bij deze associaties betrokken zouden kunnen zijn.

"Het identificeren van gelijktijdig voorkomende lichamelijke aandoeningen kan belangrijke implicaties hebben voor de behandeling van volwassenen met ADHD en voor de gezondheid en kwaliteit van leven van deze personen op de lange termijn", zegt hoofdauteur Ebba Du Rietz in een persbericht.

Meer dan vier miljoen mensen, die geboren waren tussen 1932 en 1995, werden geidentificeerd en gevolgd tussen 1973 en 2013. De deelnemers bestonden uit zowel broers en zussen als paren van halfbroers en zussen van de moeder. De klinische diagnoses werden verkregen uit het Zweedse nationale patientenregister.

De onderzoekers onderzochten het risico op 35 verschillende fysieke aandoeningen bij personen met ADHD in vergelijking met personen zonder ADHD, en bij broers en zussen van personen met ADHD in vergelijking met broers en zussen van personen zonder.



Handboek PDD-NOS Column: februari 2022

De onderzoekers ontdekten dat individuen met ADHD een statistisch significant verhoogd risico hadden op alle bestudeerde fysieke aandoeningen, behalve artritis. De sterkste associaties waren aanwezig voor ziekten van het zenuwstelsel, de luchtwegen, het bewegingsapparaat en de stofwisseling.

Bovendien waren de diagnoses die het sterkst geassocieerd waren met ADHD alcoholgerelateerde leverziekte, slaapstoornissen, COPD, epilepsie, leververvetting en obesitas. De aandoening werd ook geassocieerd met een iets hoger risico op hart- en vaatziekten, de ziekte van Parkinson en dementie.

"Deze resultaten zijn belangrijk omdat therapie met stimulerende middelen zorgvuldige monitoring vereist bij personen met ADHD met gelijktijdig voorkomende hartaandoeningen, hypertensie en leverfalen", zegt onderzoeker Henrik Larsson in het de persbericht.

Deze verhoogde risico's waren in de meeste gevallen toe te schrijven aan onderliggende genetische factoren die zowel bijdroegen aan ADHD als aan de lichamelijke ziekte, met uitzondering van aandoeningen van het zenuwstelsel en leeftijdsgebonden ziekten. Volle broers en zussen van personen met ADHD hadden ook significant verhoogde risico's voor de meeste fysieke aandoeningen.

Met deze bevindingen in het achterhoofd, is het onderzoeksteam nu gericht op het bestuderen van de onderliggende mechanismen en risicofactoren, evenals de impact van ADHD op het beheer en de prognose van lichamelijke ziekten bij volwassenen.

Maar het impulsieve gedrag van individuen met ADHD heeft natuurlijk ook een levensstijl tot gevolg waarbij maar weinig wordt nagedacht over de gevolgen op langere termijn. Daardoor zullen deze personen vaker en meer roken en alcohol consumeren, waardoor ook een aanslag wordt gepleegd op het lichamelijk welzijn.

[1] Du Rietz et al: Mapping phenotypic and aetiological associations between ADHD and physical conditions in adulthood in Sweden: a genetically informed register study in The Lancet Psychiatry : 2021