Jaargang 20
Nummer 5 - mei 2022
Fred de Vries - Auteur

Bipolaire stoornis en dieet

Stemmingsinstabiliteit bij een bipolaire stoornis is geassocieerd met een mogelijk terugval en ernst van de stoornis[1]. De behandeling van een bipolaire stoornis bestaat over het algemeen uit medicatie. Niet iedereen is echter blij met deze chemische oplossing. Er bestaat een duidelijke behoefte aan niet-farmacologische aanvullende behandelingen voor deze groep. Aanpassingen in je eetpatroon vormen een mogelijke strategie en dan wordt met name gedacht aan meervoudig onverzadigde vetzuren, de omega-3 en omega-6 vetzuren.

De bekendste omega-3 vetzuren zijn alfa-linoleenzuur (ALA), eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). Eet je voldoende van deze omega-3 vetzuren dan kan dit een positief effect hebben op stemmingsstoornissen[2]. Er is tegenstrijdig bewijs met betrekking tot de werkzaamheid van omega-3 vetzuren bij patiënten met een bipolaire stoornis. Er bestaan ook aanwijzingen dat juist de medicatie om de stemming te reguleren de opname van omega-6 vetzuren kan verstoren[3].

Tijd voor een onderzoek, zo dachten wetenschappers[4]. Ze onderzochten een gecombineerde interventie met een verminderde inname van omega-6 vetzuren (arachidonzuur [AA] en linolzuur [LA]) en een verhoogde inname van omega-3 vetzuren (eicosapentaeenzuur [EPA] en docosahexaeenzuur [DHA]) bij mensen met een bipolaire stoornis.

De auteurs veronderstelden (hoopten) dat deze voedingsinterventie de dagelijkse stemmingsinstabiliteit en algemene psychologische problemen bij personen met een bipolaire stoornis zou verminderen. Het dieet met een hoog gehalte aan omega-3 vetzuren (1500 mg per dag) en een laag gehalte aan omega-6 vetzuren (2% energie) werd vergeleken met een controledieet dat was gestandaardiseerd op de gebruikelijke aanwezigheid van meervoudig onverzadigde vetzuren in een gemiddeld Amerikaans dieet.

Proefpersonen met een bipolaire stoornis werden in de studie opgenomen als ze ouder waren dan 18 jaar, hypomane of depressieve symptomen hadden en op dat moment psychiatrische behandeling volgden. Proefpersonen werden uitgesloten als ze momenteel in het ziekenhuis waren opgenomen, gedachten over moord of zelfmoord hadden, een drugsverslaving hadden of een eetstoornis hadden. Bovendien werden deelnemers uitgesloten die leden aan een specifieke voedselallergie, zoals vis of zuivel.




Handboek PDD-NOS Column: mei 2022

Deelnemers kregen voor onderzoek geprogrammeerde smartphones voor het verzamelen van dagelijkse zelfrapportage-enquêtes.

Een stemmings- en stressvragenlijst werd tweemaal per dag afgenomen, waarbij deelnemers stemmingsenergie, snelheid van opkomende gedachten, impulsiviteit, angst, prikkelbaarheid en pijn beoordeelden op een schaal van 0 tot 100. Bloedmonsters voor biochemische analyses werden verzameld bij het begin van het onderzoek en in week 4, 8, 12 en 48.

Aan het onderzoek namen 83 deelnemers mee met een gemiddelde leeftijd van 43.5 jaar met 83% vrouwen en (dus) 17% mannen. Zo'n 85% kon het dieet goed volhouden.

De groep met het dieet met hoge omega-3 en lage omega-6 meldde aanzienlijke verbeteringen in stemmingswisselingen, energieniveau, snelheid van opkomende gedachten, angsten en pijn.

De groep, die het controledieet volgde, meldde vermindering in energiewisselingen en impulsiviteit.

De onderzoekers concludeerden dat een dieet met hogere waarden aan omega-3 vetzuren en lagere waarden aan omega-6 vetzuren in verband kon worden gebracht met een aanzienlijke vermindering van de symptomen van een bipolaire stoornis. Een beperking was natuurlijk wel dat het onderzoek maar een klein aantal deelnemers had, waarvan het grootste deel vrouwen waren, waardoor de uitkomsten met de nodige argwaan bekeken moeten worden. Meer onderzoek is dus noodzakelijk.

[1] Bauer et al: Comparison of pre-episode and pre-remission states using mood ratings from patients with bipolar disorder in Pharmacopsychiatry : 2011
[2] Liu et al: Pathways of polyunsaturated fatty acid utilization: implications for brain function in neuropsychiatric health and disease in Brain Research : 2015
[3] Saunders et al: Reconsidering dietary polyunsaturated fatty acids in bipolar disorder: a translational picture in Journal of Clinical Psychiatry : 2016
[4] Saunders et al: Adjunctive dietary intervention for bipolar disorder: a randomized, controlled, parallel-group, modified double-blinded trial of a high n-3 plus low n-6 diet in Bipolar Disorder : 2022