Degenen met ADHD kennen maar al te goed het negatieve beeld dat anderen van hen hebben: ze kunnen dingen niet voor elkaar krijgen of zelfs meest eenvoudige
taken onthouden, ze zijn altijd te laat en ze zijn nooit georganiseerd. Als gevolg van voortdurende kritiek kunnen kinderen met ADHD een laag zelfbeeld
ervaren. Ze geloven daardoor vaak dat ze lui zijn en over het algemeen ontoereikend zijn in vergelijking met hun leeftijdsgenoten. Een goed gevoel voor
humor hebben kan een manier zijn om die negatieve gevoelens te verlichten.
Humor kan een manier zijn om te kunnen 'overleven' voor deze kinderen met ADHD, die vaak negatief worden beoordeeld door leeftijdsgenoten vanwege symptomen
van onoplettendheid, onvolwassenheid, hyperactiviteit, impulsiviteit, slechte emotionele controle en agressie. ADHD-kinderen kunnen een gebrek aan
zelfbewustzijn hebben: ze besteden mogelijk onvoldoende aandacht aan hoe hun emoties, gevoelens en gedragingen invloed hebben op anderen. Als gevolg hiervan
kunnen kinderen met ADHD vaak gevoelloos, onverschillig of sociaal onbeholpen overkomen. Het ontwikkelen van zinvolle relaties met leeftijdsgenoten kan
daardoor een uitdaging zijn. Leraren en leeftijdsgenootjes beoordelen kinderen met een goed gevoel voor humor een stuk positiever dan kinderen met een lager
vermogen om grappen te maken[1], wat suggereert dat humor invloed heeft op interpersoonlijke relaties.
Volgens Carol Dweck, een psycholoog (of mag je tegenwoordig nog psychologe zeggen), geloven mensen met een vaste mindset, zoals mensen met ADHD, dat ze
een bepaald aantal vaardigheden hebben die niet kunnen worden aangepast of veranderd: je bent ergens goed in of je bent het niet. Een tussenweg is er niet.
Faalangst is vaak een kenmerk van deze vaste mindset. Humor kan ADHD-kinderen helpen deze stress te beheersen door fouten in perspectief te houden.
'Een manier waarop mijn zoon de dingen in perspectief houdt als hij een fout maakt, is door te zeggen dat hij meer is dan een clown; hij is het hele circus,' zo spreekt een moeder uit ervaring. 'Lachen om zijn eigen tekortkomingen helpt mijn zoon om met het probleem om te gaan in plaats van voortdurend te exploderen van frustratie.'
Handboek PDD-NOS Column: april 2023
ADHD-kinderen zijn creatief en kunnen beter een vernieuwend idee bedenken, wat suggereert dat ze misschien beter zijn in het genereren en begrijpen van humor.
Kenmerken die verband houden met ADHD, zoals creativiteit en uitstekende probleemoplossende vaardigheden, zijn in feite in verband gebracht met een betere
waardering en begrip van humor[2][3].
Het zoeken naar opwinding (of het nemen van risico's), een andere eigenschap die verband houdt met ADHD, is ook belangrijk bij het gebruiken en waarderen
van humor. Volgens Rick Green, comedyschrijver en oprichter van TotallyADD.com, kunnen hersenen die ogenschijnlijk niet-gerelateerde verbindingen tussen
dingen maken, grappen beter begrijpen en maken.
Als je kind met ADHD je voortdurend aan het lachen maakt, kan dit zelfs duiden op een hoog IQ, aangezien verschillende onderzoeken een verband hebben
aangetoond tussen intelligentie en humor. Volgens wetenschappelijk onderzoek omvat het begrijpen van humor, met name zwartgallige humor, complexe
informatieverwerking, waaronder een hoge non-verbale en verbale intelligentie[4].
Moedig je kind met ADHD dus aan om te lachen om de gemaakte fouten. Door je kind te laten weten dat het niet een ramp is om te falen, kan hij zijn fouten
en frustraties beter onder controle houden.
Het is belangrijk dat je kind de uitdagingen, die hij gedurende zijn leven moet overwinnen, begrijpt, maar je wilt natuurlijk niet dat je kind wordt
gekarakteriseerd door die uitdagingen van zijn ADHD.
Leer je kind dus te lachen om zijn ADHD en leer hem de spot drijven met zijn gebrek aan organisatie, inzicht in tijd en oplettendheid. Bovendien loop je met voldoende zelfspot ook nog eens minder kans om een ander te kwetsen.
[1] Masten: Humor and competence in school-aged children in Child Development : 1986
[2] Suls: A two stage model for appreciation of jokes and cartoons: an information-processing analysis in Academic Press, New York : 1972
[3] Thorson et al: (1997). Psychological health and sense of humor in Journal of Clinical Psychology : 1997
[4] Willinger et al: Cognitive and emotional demands of black humour processing: the role of intelligence, aggressiveness and mood in Cognitive Processing : 2017
