Jaargang 21
Nummer 4 - april 2024
Fred de Vries - Auteur

Het evolutionair voordeel van ADHD

Kenmerken die veel voorkomen bij ADHD, zoals aandachtstekort of impulsiviteit, kunnen een evolutionair voordeel voor onze voorouders zijn geweest door hun tactieken te verbeteren bij het zoeken naar voedsel, zo zeggen onderzoekers[1].

ADHD is een neurologische ontwikkelingsstoornis met symptomen zoals impulsiviteit, desorganisatie en concentratieproblemen. Dat leidt tegenwoordig tot behoorlijk wat problemen.

Maar, zeggen onderzoekers, sommige van deze eigenschappen worden tegenwoordig weliswaar negatief beoordeeld, maar misschien hebben ze lang geleden mensen juist geholpen bij het zoeken naar nieuwe plekken om te foerageren.

David Barack, hoofdonderzoeker, meldt dat de studie een mogelijke verklaring biedt voor het feit dat ADHD vaker voorkomt dan verwacht op basis van willekeurige genetische mutaties alleen. Ook kan het de vraag beantwoorden waarom eigenschappen zoals aandachtstekort of impulsiviteit ooit ook vaak (of vaker) voorkwamen.

Als de eigenschappen of symptomen van ADHD heel lang geleden ook daadwerkelijk als negatief werden ervaren, dan zou je verwachten dat dit een evolutionair nadeel zou opleveren. Na verloop van eeuwen zou een dergelijk patroon uitsterven. De bevindingen van het onderzoek lijken echter op het tegendeel te wijzen

In het onderzoek werden de gegevens geanalyseerd van 457 volwassenen die een online foerageerspel moesten voltooiden waarin ze binnen acht minuten zoveel mogelijk bessen moesten verzamelen. Precies zoals in werkelijkheid ook het geval is nam het aantal bessen af met het aantal keren dat er werd geplukt.

Tijdens de taak konden de deelnemers doorgaan met het verzamelen van bessen uit de struiken op hun oorspronkelijke locatie, of verhuizen naar een nieuwe plek, hoewel dit laatste hen kostbare tijd kostte.




Handboek PDD-NOS Column: april 2024

Het team screende de deelnemers ook op ADHD-achtige symptomen en ontdekte dat 206 deelnemers positieve resultaten hadden.

De onderzoekers ontdekten dat deelnemers met hogere scores op de ADHD-schaal kortere tijd in elk bosje doorbrachten dan degenen met lagere scores. Met andere woorden: de kans was groter dat ze hun oorspronkelijke oogstlocatie verlieten en op zoek gingen naar een nieuwe. Cruciaal was dat het team ontdekte dat dergelijke deelnemers ook meer punten behaalden in het spel dan degenen met lagere scores op de ADHD-schaal.

De onderzoekers meldden dat de resultaten van hun onderzoek overeenkwamen met ander onderzoek dat suggereerde dat populaties met een nomadische levensstijl die baat hadden bij onderzoek de neiging hadden genen te hebben die geassocieerd zijn met ADHD[2].

Ze voegden er echter aan toe dat hun onderzoek ook behoorlijk grote beperkingen had. De belangrijkste daaravn was dat ADHD-achtige symptomen van de deelnemers gebaseerd waren op zelfrapportage.

ADHD kan een serieus probleem zijn, maar het is in hoge mate een probleem van de tegenwoordige tijd, besluit Barack.

[1] Barack et al: Attention deficits linked with proclivity to explore while foraging in Proceedings of the Royal Society : 2024
[2] Eisenberg et al: Dopamine receptor genetic polymorphisms and body composition in undernourished pastoralists: an exploration of nutrition indices among nomadic and recently settled Ariaal men of northern Kenya in BMC Evolutionary Biology : 2009