HERSENEN EN ANTI-OXIDANTEN

De hersenen, zoals ieder ander deel van het lichaam, hebben de juiste voeding nodig om optimaal te kunnen presteren. Het bloed verzorgt de aanvoer van die zo noodzakelijke voedingsstoffen en zuurstof.

In de hersenen spelen zich zulke ingewikkelde processen af dat we die zelfs nu nog niet allemaal kunnen verklaren. Duidelijk is wel dat een tekort van een bepaalde voedingsstof direct gevolgen kan hebben voor de werking van het brein. Een absoluut of relatief tekort aan neurotransmitters wordt vaak genoemd als een mogelijke oorzaak voor het ontstaan van ontwikkelingsstoornissen zoals PDD-NOS en ADHD.

Neurotransmitters zijn de chemische boodschappers in de hersenen en ze worden aangemaakt uit een groot aantal bouwstoffen, waaronder vitamines, mineralen en enzymen. Al deze stofjes hebben we maar in minieme hoeveelheden in ons lichaam nodig. Soms kan het lichaam ze in voldoende mate zelf aanmaken, maar soms ook niet.

Zuurstof is een zeer reactief element. Het doet bijvoorbeeld ijzer roesten ofwel oxideren. Het proces waarbij voorwerpen met zuurstof reageren wordt dus ook oxidatie genoemd. Een extreme en zeer snelle manier van oxidatie noemen we een explosie. Vrije zuurstof is dus schadelijk, terwijl zuurstof dat gebonden is aan een andere stof veel minder schadelijk zal zijn. Bij water is zuurstof gebonden aan waterstof en daar is die schadelijke invloed van zuurstof dus ingeperkt.

Zuurstof dat ongebonden in je lichaam huist wordt een vrije radicaal genoemd. Het is actief op zoek naar andere stofjes om mee te reageren en zich aan te binden. Je lichaam raakt daardoor beschadigd. Zuurstof is dus een giftig goedje dat behoorlijke schade kan aanrichten en daarom zo weinig mogelijk of zo kort mogelijk ongebonden in je lichaam moet voorkomen.

Anti-oxidanten zijn natuurlijke stofjes, die het lichaam kunnen beschermen tegen de schadelijke gevolgen van die ongebonden zuurstofatomen. Maar blijf altijd verder dan je neus kijken: anti-oxidanten kunnen bij een hoge dosis zelf ook weer gaan optreden als oxidant en dus schade aanrichten.

Veel van die anti-oxidanten zijn bioflavonoïden, een groep stofjes die in planten voorkomen. Sommige van die bioflavonoïden zijn maar eenvoudige moleculen (monomeren), terwijl andere veel complexer zijn (polymeren).

Een speciale groep van die polymere anti-oxidanten zijn de oligomere proanthocyanidines (OPC's). Het zijn de natuurlijke kleurstoffen zoals die voorkomen in bijvoorbeeld druiven, cranberries, en groene en zwarte thee. Chemisch gezien zijn het looizuurachtige verbindingen, die behoren tot de tannines.

De OPC's zijn anti-oxidanten die een gunstige invloed hebben op de vaatwanden en de bloedvaten. Ze worden al jarenlang ingezet om ontsierende aderen en opgezette, vermoeide benen te verzorgen. Maar een dergelijk natuurlijk middel werkt natuurlijk niet alleen op je benen, maar werkt in je hele lichaam. Dus worden ook de kleinste haarvaten en vaatwanden in je hersenen bereikt. De doorbloeding in je hersenen wordt verbeterd en daardoor komen meer van die zo noodzakelijke voedingsstoffen beschikbaar in de verste uithoeken van je hersenen.

Bovendien, zo blijkt uit recent onderzoek, laten die OPC's de neurotransmitters in de hersenen langer werken, terwijl het bepaalde enzymen lijkt te kunnen reguleren die invloed hebben op een tweetal belangrijke neurotransmitters, dopamine en norefedrine. OPC's verzorgen ook nog eens de toevoer van bepaalde micro-nutriënten, zoals zink, mangaan, selenium en koper. Een gebrek aan zink heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat bepaalde neurotransmitters niet voldoende kunnen worden aangemaakt.

Hoe kunnen we er nu voor zorgen dat we deze zo belangrijke proanthocyanidines dagelijks in voldoende mate kunnen innemen? Denk eens een ogenblik terug aan vroeger toen je zelf na school thuiskwam en je moeder al zat te wachten met een kopje thee en een biscuitje. Even een moment van rust voordat je met je vriendjes of vriendinnetjes buiten ging spelen. Die thee was die doodnormale en nu bijna ouderwets lijkende Engelse melange ofwel zwarte thee. En die zwarte thee zat immers boordevol met die zo gewenste OPC's. Zou het echt een ramp voor je kind met ADHD zijn om dat theemoment als een vaste dagelijkse routine opnieuw in te voeren? Natuurlijk niet. Omdat ieder vast patroon voor een dergelijk kind ook een structuur en een rustpunt betekent is het juist bijzonder aan te bevelen.

En probeer dan ook eens die cafeïnehoudende drankjes als cola's eens wat vaker te vervangen door fruit, vruchtensappen of natuurlijke vruchtensiropen. Da's zowel lekker als gezond en als je dan af en toe eens druivensap neemt dan zit je helemaal goed. Daar zitten ook die OPC's in. Die voor je kind zo noodzakelijke vitamines, micronutriënten en anti-oxidanten zitten in dat vruchtensap in hun natuurlijke omgeving en daardoor blijken ze toch het beste hun werking te behouden.